مواد خوراکی که به صورت ژنتیکی اصلاح شده‌اند، توجهات منفی گسترده‌ای را به خود جلب کرده‌اند، اما گاهی اوقات این اصلاحات نه تنها مضر نبوده، بلکه بسیار سودمند هم هستند. در این بخش به اصلاحات صورت گرفته روی یکی از مغذی‌ترین میوه‌ها یعنی موز می‌پردازیم که شاید برایتان جالب باشد در مورد آن بدانید. با زومیت در مرور این رویداد همراه شوید.

شاید یکی از دلایل ترس و روی آوردن افراد به محصولات ارگانیک و طبیعی، اثرات بعضاً ناخوشایندی باشد که استفاده از هورمون‌ها، مواد شیمیایی و فرآوری‌های صورت گرفته روی مواد غذایی سبب ساز ایجادشان هستند. اما اکنون قصد داریم نگاهی به روی دیگر این سکه انداخته و ببینیم چگونه مهندسی ژنتیک وارد عمل شده تا موزهایی تولید کند که برای اقشار کم در آمد جامعه مطلوب و سودمند خواهند بود. قشر محروم با درآمد اندک معمولاً از مشکلات تغذیه‌ای رنج می‌برند، چرا که به مواد غذایی مغذی و سالم دسترسی کافی ندارند. ویتامین‌ها بخشی از مواد غذایی مفیدی هستند که کمبود آن‌ها بعضاً مشکلات حادی برای سلامت انسان ایجاد می‌کند. موزهایی که با این روش جدید تولید شده‌اند حاوی ویتامین A هستند، ویتامینی که کمبود آن نقشی مهم در مشکلاتی همچون نابینایی بازی کرده و حتی در مواردی می‌تواند منجر به مرگ شود. محققان اکنون موفق شدند کیفیت این میوه را با کمک آلفا و بتا کاروتن‌ها ارتقا داده و در واقع آنها را به ابر موزهایی تبدیل کنند که برای رفع نیازهای تغذیه‌ای افراد و به ویژه کودکان، مناسب و مفید خواهند بود.

سالانه بالغ بر 650 هزار کودک به دلیل فقر ویتامین A جان خود را از دست می‌دهند، اما استفاده از این موز می‌تواند به جلوگیری از بسیاری از مرگ و میرهای ناشی از کمبود ویتامین A کمک کرده و همچنین از نابینا شدن دست کم 300 هزار کودک در سال، ممانعت به عمل آورد. کمبود مواد غذایی در کشوهای آفریقایی همچون اوگاندا و دیگر نقاط به این معنا است که اطفال کم سن و سال از تمامی مواد  غذایی مفیدی که در طول دوران رشد خود به آنها نیازمندند، بهره کافی نبرند که این خود تأثیری منفی بر رشد آنها داشته و حتی ممکن است منجر به لطمه‌ی شدید و جبران ناپذیری به سلامت این قشر در معرض خطر شود. این درست همان جایی است که نسل جدید این میوه -که بخش گوشتی آن به علت استفاده از کاروتن بیشتر از آنکه زرد رنگ باشد به نارنجی می‌زند- وارد عمل شده و قدرت نمایی خواهد کرد.

این پروژه که از حمایت مالی مؤسسه خیریه بیل و ملیندا گیتس  (Bill, Melinda Gates) برخوردار بوده، در دانشگاه فناوری کوئینزلند استرالیا به انجام رسیده است. این موزها هم اکنون در ایالات متحده و برای شش هفته در معرض آزمون قرار گرفته‌اند تا مشخص شود آیا به عنوان منابع غذایی مفید واجد شرایط بوده و قادر به افزایش سطح ویتامین A هستند؟ در آغاز دانشمندان در تلاش بودند موز بومی را با میوه کارات (Karat) پیوند بزنند، اما سرانجام برای دست یابی به نتیجه دلخواه به تغییر و اصلاح ژنتیکی روی آوردند، رویکردی که تا بدین جا نتایجی قابل قبول داشته است. محققان باور دارند بعد از اتمام این مراحل آزمایشی و تا سال 2020 امکان کشت و پرورش این درختان موز نوین در اوگاندا و دیگر نقاط دچار مشکل سوء تغذیه امکان‌پذیر خواهد شد.