یکی از موضوعاتی که در جریان برگزاری مسابقاتی با محوریت عکاسی با خود حاشیه‌های فراوانی را به همراه می‌آورد، تقلب‌کردن عکاس یا تغییر دیجیتالی یا دستکاری عکس به هر ترتیب است. جدای از حیطه‌های تخصصی، حتی گاهی خودمان هم دلمان می‌خواهد بدانیم فلان عکس جالب یا جنجالی، واقعی است یا به اصطلاح از فتوشاپ برای تغییر آن کمک گرفته شده است! اما خوب این‌ها همه با توجه به اطلاعاتی که در عکس ذخیره می‌شود، راه حلی ساده دارد! راه حلی که با کمک سرویس آنلاین Izitru میسر شده است و ما عملکرد آن را به همراه نتایجی که خودمان گرفته‌ایم، در ادامه مطلب به کاربران زومیتی شرح خواهیم داد. 

 Fourandsix بنیانگذار این سرویس که سابقه درخشانی در زمینه عکاسی و تهیه پلاگین‌های فتوشاپ دارد، سرویس تازه‌اش را با هدف شناسایی حرفه‌ای و دقیق تصاویر به راه انداخته است. اما این سرویس یک مزیت ویژه نیز دارد و آن هم عملکرد خودکار و بدون نیاز به دانش فنی یا دخالت کاربر است! اما Izitru که در واقع «is it True»  تلفظ می‌شود و برگردان فارسی‌اش، «آیا این درست است؟» می‌شود، چگونه در تشخیص اینکه که تصاویر شما واقعی است یا از آن از نرم‌افزارهای دیجیتالی استفاده شده است، به شما کمک می‌کند؟ برای رسیدن به پاسخ این سؤال، ما سری به منابع معتبر زدیم و بعد از شرح عملکرد این سرویس برایتان، تصاویری از بررسی قبلی بنده و مسعود یوسف‌نژاد از Xperia T2 را مورد آزمایش قرار  داده‌ایم تا ببنیم که سرویس چقدر قابل اطمینان است.  با ما در این مقاله همراه شوید. 

izitru چگونه کار می‌کند؟

آنالیز  امضاء و مشخصات اصلی تصاویر JPEG که در سرویس izitru مورد استفاده قرار می‌گیرد، در واقع همان چیزهایی است که در ابتدا برای آنالیز تصاویر در پلاگین فتوشاپ همین شرکت با نام FourMatch مورد استفاده قرار گرفته بود. اما این امضاء و آنالیز آن چیست و چگونه صورت می‌پذیرد؟

نکته جالب در رابطه با دوربین‌های عکاسی آن است که تقریباً هر یک از آن‌ها، از روش و ضرایب خاصی برای انکود‌کردن یا تبدیل‌کردن به کدها و فشرده‌سازی عکس‌های JPEG استفاده می‌کنند. در این بین، فوتوشاپ، روش جداگانه‌ای دارد؛ ولی باز هم روش فتوشاپ نیز کاملاً هویدا و در تمامی تصاویر یکسان است. 

حالا سرویس حقیقت‌یاب ما، قدم اول را برای برملا ساختن دروغ عکاسان  از اینجا آغاز می‌کند! این سرویس پایگاه داده‌ای بسیار بزرگ از دوربین‌های عکاسی و شیوه انکودکردن تصاویر آن‌ها که به اصطلاح به آن امضای عکس می‌گویند را در خود ذخیره شده دارد و با دیدن عکسی که به آن می‌دهید، سرویس شروع به آزمایش و مقایسه تصویر با پایگاه داده‌های خود می‌کند و تشخیص می‌دهد که کدام دوربین عکاسی این تصویر را ثبت و ضبط کرده است.

اما خب، امضای تصاویر تکنولوژی شناخته‌شده‌ای است و به راحتی می‌توان آن را تغییر یا تشخیص داد. پس سرویس izitru آزمایش‌های دیگری را در جستجوی حقیقت انجام می‌دهد. یکی از این آزمایش‌ها پیدا کردن امضایی است که به صورت مجدد و بار دوم بر روی عکس اعمال شده و احتمال آنکه به عنوان یک سرپوش برای پوشاندن حقیقت مورد استفاده قرار گرفته باشد بیشتر است. آزمایش بعدی نیز به شیوه کدگذاری JPEG تصویر می‌پردازد تا ببیند که تصویر با همان دوربینی که در امضا بدان رسیده‌اند کدگذاری شده یا توسط نرم‌افزاری کامپیوتری این کدها بدان افزوده شده‌اند. 

آزمایش نهایی نیز به آزمایشی به نام تشخیص روح JPEG و آزمایش دیگر نیز الگوی لنز را مورد بررسی قرار می‌دهد. این آزمایش JPEG Ghost Detection نام دارد. این آزمایش نیز با ذخیره تصویر در کیفیت‌ها و حالات مختلف، آن‌ها را با تصویر اصلی مقایسه می‌کند تا ببیند که کیفیت کدام تصویر به تصویر مظنون نزدیک‌تر است. 

البته در نمایش نتایج، Basic captioning  که متادیتای تصاویر شما در تشخیص این سرویس تا زمانی که نرم‌افزارهای ادیت عکس تغییری در این اطلاعات صورت ندهند،‌ تأثیری نمی‌گذارد. 

تجربه زومیت از سرویس Izitru

برای پی بردن به عملکرد این سرویس ما چندین عکس را آزمایش کردیم. اولین تصویر مربوط به بررسی زومیت از Xperia T2 است که توسط مسعود یوسف‌نژاد انداخته شده بود. از آنجا که برای تغییر اندازه عکس و آپلود در سایت، این تصویر قبلاً دستکاری شده بود، قلابی بودن آن  به سرعت توسط سرویس شناسایی شد و نتیجه طبیعتاً آن بود که این تصویر قبلاً توسط نرم‌افزارهای دیجتالی ادیت شده است و بنابراین نوع دوربین و باقی اطلاعات ناشناخته باقی ماند. نتیجه این آنالیز را برایتان به اشتراک‌ گذاشته‌ایم که می‌توانید از اینجا ببینید. 

در مرحله بعدی، یک تصویر که شخصاً برای یادبود نوکیا توسط دوربین تلفن همراهم ثبت کرده بودم را در سایت آپلود کردم. بعد از آپلود تصویر نتایج آنالیز دقیقاً صحیح بود. نوع دستگاه به درستی تشخیص داده شده بود و از آنجا که تصویر دست نخورده بود، سرویس آن را به درستی High Trust که نشانگر دست نخورده بودن تصویر است، نشان داد. نتیجه این آنالیز را از اینجا مشاهده کنید. در مرحله بعدی، همان تصویر را با برنامه فتوشاپ تغییرات نه‌چندان محسوسی داده و  آن را مجدداً جهت آزمایش در اختیار این سرویس قرار داده‌ام. همانطور که می‌بینید، این بار سرویس به تغییر در عکس اشاره می‌کند؛ هر چند که تغییرات ظاهری ویژه‌ای در آن داده نشده است و با چشم خودمان هم نمی‌توانستیم تفاوت بین دو عکس را تشخیص دهیم. نتیجه آنالیز تصویر قلابی را نیز در اینجا ببینید و یا در تصویر بالا آن‌ها را در کنار هم چیده‌ایم، نگاهی بیندازید. 

از جهات دیگر، سرعت بارگذاری و آنالیز تصاویر بسیار سریع بود و در کمتر از یک دقیقه پس از بارگذاری تصویر، اطلاعات آن شناسایی می‌شود. همچنین لازم است که در اولین استفاده از سرویس، اجازه ثبت موقعیت جغرافیاییتان را به سرویس بدهید تا فرآیند آپلود و آنالیز آغاز گردد. 

با تمامی خوبی‌هایی که izitru دارد، خودکار بودن آن سبب می‌شود تا نتوانید همانند بعضی سرویس‌های غیر خودکار دیگر، نوع خاصی از تغییرات را ردیابی کنید. در واقع این سرویس فقط به شما می‌گوید که تصویر تغییر کرده یا دستکاری شده یا خیر. 

Fourandsix همچنین یک اپلیکیشن iOS نیز تهیه کرده است که از طریق آن می‌توانید تصاویرتان را به صورت مستقیم در سرویس آپلود کنید. البته این موضوع اهمیت بسیاری دارد؛ چون در صورت استفاده از مرورگر اپل سافاری در iOS برای آپلود، این مرورگر تغییراتی را قبل از آپلود در تصویر ایجاد می‌کند و متادیتای آن دچار تغییر می‌شود. بنابراین استفاده و تشخیص عکس در صورت عدم استفاده از اپلیکیشن خود سرویس، میسر نیست.

قابلیت به اشتراک‌گذاری نتایج:

izitru همچنین به شما امکان به اشتراک‌گذاری تصاویرتان را نیز می‌دهد. شما می‌توانید از طریق این سرویس،‌ تصاویر و همچنین نتیجه و امتیاز قلابی یا واقعی‌بودن آن را به همراه لینک سرویس به اشتراک بگذارید. در واقع آنالیز شما در قالب یک لینک در این سرویس ذخیره می‌شود؛ مگر آنکه حذفش کنید! همچنین اگر لینک تصویر شما جنجالی باشد و بحث و نزاع به راه بیندازد، متخصصین Fourandsix با اجرای آزمایش‌های گوناگون دستی و حرفه‌ای، هویت و واقعی‌بودن عکس‌ها را مورد بررسی بیشتری قرار می‌دهند. هر چند این کار هم نمی‌تواند دعواهایی مشابه جنجالی که بر سر برنده جایزه  مسابقه بهترین عکس خبری به وجود آمده بود را آرام سازد؛ ولی می‌تواند مفید فایده واقع شود. 

فایل‌های Raw ( فایل خام)؛ استاندارد طلایی تشخیص واقعی‌بودن عکس

هر چند که ایجاد فایل خام در یک تصویر امری غیر ممکن نیست، اما آنقدر طاقت فرسا و مشکل است که طبیعتاً هر نرم‌افزار عکاسی مناسب امکان استفاده از این قابلیت را دارد. چرا که ایجاد یک فایل خام برای یک عکس توسط نرم‌افزارهای تجاری که این روزها در بازار دیجیتال دیده می‌شود، امکان پذیر نیست. به همین خاطر در بعضی از مسابقات مهم، در آخر به فایل‌های RAW یا خام تصاویر برای تشخیص هویت و اصیل‌بودن آن مراجعه می‌شود. 

استفاده تجاری

سرویس izitru می‌تواند شما را در تشخیص آنکه کدامیک از دوستانتان تصاویر تقلبی به شما نمایش می‌دهد یا آنکه فلان تصویر واقعی است یا اصلاح شده است کمک زیادی می‌‌کند. اما این‌ها تنها استفاده‌های رایگان و نه چندان با اهمیتی است که به راحتی در سایت این سرویس و اپلیکیشن iOS آن قابل اجراست. در طرف دیگر اما، امکانات اصلی این سرویس در موضوع تجاری خلاصه می‌شود. موضوعاتی مثل تشخیص واقعی‌بودن تصاویر حوادث در اداره بیمه یا تشخیص اصل بودن تصویر کالا در فروشگاه‌های اینترنتی برای خریداران، از جمله‌کاربردهای اصلی این سرویس است. همه اینها ملزم ارائه اپلیکیشن‌هایی جداگانه است که در راستای آن، شرکت Fourandsix رابط کاربری برنامه‌نویسی مخصوص خود را برای ارتباط مستقیم با سرویس و ارائه این اپلیکیشن‌ها عرضه می‌کند.