صنعت بازی و سرگرمیهای ویدیویی را میتوان یکی از جوانترین صنایع و در عین حال پرسودترین تجارتهای جهانی نام برد. در بیست سال اخیر با رشد شرکتهای تولید و توسعه بازی و کنسولهای بازی، این صنعت رفته رفته محل کسب و کار سرمایهگذاران بزرگ شد به طوری که در حال حاضر سالیانه میلیاردها دلار به واستهی فروش عناوین مختلف٬ کنسولهای بازی و هر آنچه که مربوط به سرگرمیهای ویدیویی میشود، به جیب بازیسازان واریز میشود. در مقالهی پیش رو قصد داریم ۱۰ بازی گرانقیمت تاریخ را معرفی کنیم که بودجههای باورنکردنی برای تولید آنها صرف شده است. با زومیت همراه باشید.
۱۰. Too Human
بودجه ساخت: ۱۰۰ میلیون دلار معادل ۳۲۰ میلیارد تومان
ناشر/سازنده: بخش سرگرمیهای مایکروسافت/سیلیکون نایتس (Silicon Knights)
سبک: اکشن سوم شخص/نقش آفرینی
پلتفرم: ایکسباکس 360
تاریخ انتشار: آگوست سال ۲۰۰۸
این بازی را میتوان در لیست طولانیترین زمان تولید یک محصول سرگرمی ویدیویی نیز قرار داد. بیش از ۱۰ سال برای توسعه و تولید این بازی وقت صرف شد و در این سالها چندین بار سبک و سیاق پروژه عوض شد. استودیو کانادایی Silicon Knights اولین بار در سال ۱۹۹۹ و در جریان نمایشگاه E3 از این بازی برای کنسول پلیاستیشن ۱ رونمایی کرد و قرار بود در چهار دیسک عرضه شود. اما کمی بعد مشکلاتی در تولید بازی روی داد که باعث شد ساخت بازی برای کنسول شرکت سونی کنسل شود و شرکت نینتندو وارد مذاکره با استودیو سازنده شود.
نینتندو با دستانی پر به سراغ این استودیو آمد و دو بازی Eternal Darkness و بازسازی قسمت اول سری محبوب متال گیر سولید به نام MGS: The Twin Snakes را به سیلیکون نایتس سپرد. مشغول شدن به ساخت این بازیها باعث شد تا پروژه اصلی یعنی Too Human به دست فراموشی سپرده شود تا پنج سال بعد، شرکت مایکروسافت پشتیبانی خود را از این استودیو و بازی مورد انتظارشان اعلام کرد. سرانجام پس از سالها، تولید بازی از سرگرفته شد و در سال ۲۰۰۸، این عنوان اکشن نقشآفرینی وارد بازارهای جهانی شد. برخلاف انتظارات، بازی با بازخورد سرد و خشن منتقدین روبه رو شد. علاوه بر آن، مشکلات حقوقی که بر سر موتور گرافیکی آنریل انجین ۳ با شرکت اپیک پیدا کرد، برای این استودیو گران تمام شد و کار به دادگاه کشید.
این دادگاه تا سال ۲۰۱۲ ادامه پیدا کرد که نهایتا رای دادگاه به نفع شرکت اپیک صادر شد و ۴.۵ میلیون دلار خسارت از سیلیکون نایتس دریافت کرد. علاوه بر خسارت، سیلیکون نایتس موظف شد تا تمامی بازیهایی که این استودیو با موتور گرافیکی آنریل انجین ۳ ساخته و در بازار عرضه کرده بود را جمعآوری کند و از بین ببرد. در ژانویه ۲۰۱۳ این بازی از لیست Xbox Live کنسول ایکسباکس 360 به طور کامل حذف شد. تمام این عوامل دست در دست هم دادند تا استودیو سیلیکون نایتس پس از حدود ۲۲ سال فعالیت، در ماه می سال جاری اعلام ورشکستگی کند و تعطیل شود.
۹. Tombraider
بودجه ساخت: ۱۰۰ میلیون دلار معادل ۳۲۰ میلیارد تومان
ناشر/سازنده: اسکوئرانیکس/کریستال داینامیکس
سبک: اکشن سوم شخص/ماجراجویی
پلتفرم: ایکسباکس 360/پلیاستیشن 4/ایکسباکس وان/پلیاستیشن 4/ویندوز/OS X
تاریخ انتشار: ۵ مارچ ۲۰۱۳ برای کنسولهای نسل هفتم/ ۹ ژوئن ۲۰۱۴ برای کنسولهای نسل هشتم
یکی از شخصیتهای شناخته شده در تاریخ بازیهای ویدیویی، به طور حتم شخصیت لاراکرافت در سری بازیهای تامب ریدر است. جدیدترین قسمت از این سری، یک شروع و تولدی دوباره برای فرانچایز بود. پس از خرید استودیو Eidos Interactive در سال ۲۰۰۹ توسط شرکت ژاپنی اسکوئرانیکس، کار ساخت این بازی که بعد از عرضهی TombRaider; Underworld شروع شده بود، با سرعت بیشتری ادامه پیدا کرد. این بازی همانطور که گفتیم شروعی دوباره برای این سری بود و به اصطلاح «ریبوت» شد.
TombRaider یکی از پرهزینهترین و سنگینترین پروژههای شرکت اسکوئرانیکس بود که در نهایت نیز به ثمر نشست. بازی قرار بود در سال ۲۰۱۲ منتشر شود ولی به دلیل آماده نبودن آن و اینکه سازندگان قصد داشتند بهترین خروجی را از پروژه خود کسب کنند، تا مارچ ۲۰۱۳ تاخیر خورد و در طول این مدت، ناشر بازی با پوشش خبری و هایپ محصول خود، توجه بسیاری را به خود جلب کرد. بازخورد منتقدین به بازی بسیار خوب بود و استقبال از انتشار آن به حدی رسید که در ۴۸ ساعت اول، این عنوان موفق به فروش ۱ میلیون نسخه شد و تا ماه جولای سال ۲۰۱۴ بیش از ۶.۵ میلیون نسخه در سراسر جهان فروخت. موفقیت این پروژه سبب شد تا اسکوئرانیکس نسخهای با کیفیت بصری بسیار بالاتر برای کنسولهای نسل هشتمی ایکسباکس وان و پلیاستیشن ۴ به نام TombRaider: Definitive عرضه کند. این نسخه حاوی تمامی ملحقات اضافه و DLC های منتشر شده بود.
TombRaider اولین بازی از این سری بود که بخش چند نفرهی آنلاین در اختیار داشت. اولین بازی در سری که تحت نظر اسکوئرانیکس منتشر شد و اولین بازی در سری بود که صداپیشگی شخصیت لاراکرافت به مانند همیشه برعهدهی «کلی هاوس» نبود و جای آن را بازیگر بریتانیایی «کامیلا لودینگتون» پر کرد.
۸. Red Dead Redemption
بودجه ساخت: ۱۰۰ میلیون دلار معادل ۳۲۰ میلیارد تومان
ناشر/سازنده: راکاستار گیمز/راکاستار سندیگو (به همراه ۵ استودیو دیگر شرکت راکاستار)
سبک: اکشن سوم شخص/ماجراجویی/ جهانباز
پلتفرم: ایکسباکس 360/پلیاستیشن 4
تاریخ انتشار: ۱۸ می ۲۰۱۰
دن هوسر (Dan Houser)موسس شرکت راکاستار در وصف دوران ساخت این بازی، آن را یک «کابوس عظیم» از نظر تکنیکی نامید. «رستگاری سرخپوست مرده»، یکی از برترین عناوین جهانباز تاریخ و جزو بزرگترین پروژههای بازی و سرگرمیهای ویدیویی بوده است. سال ۲۰۰۵ بود که راکاستار ساخت قسمتی دیگر از سری Red Dead را تایید کرد و اولین نمایش از این بازی، نه به اسم اصلی٬ بلکه با اسم پروژه Old West در کنفرانس E3 سونی به وقوع پیوست.آن زمان شایعاتی در مورد این بازی منتشر شد که این عنوان با نام Red Dead Revolver 2 برای کنسولهای پلیاستیشن ۲ و ایکسباکس اوریجینال منتشر خواهد شد.
سال ۲۰۰۹ راکاستار در شماره آپریل مجلهی گیم اینفورمر رسما از Red Dead Redemption برای پلتفرمهای ایکسباکس 360، پلیاستیشن 4 و رایانههای شخصی رونمایی کرد. با اینکه در این رونمایی، نسخهی رایانههای شخصی نیز تایید شد، اما در ماه جون همان سال، راکاستار اعلام کرد که بازی برای این پلتفرم عرضه نخواهد شد.
طبق آماری که راکاستار در مورد این بازی ارائه داده بود، بیش از ۸۰۰ نفر در این پروژه دخیل بودند و ۶ سال مراحل ساخت و توسعهی این بازی به طول انجامید. بسیاری از منتقدین و مراجع معتبر، Red Dead Redemption را یکی از عظیمترین بازیهای تاریخ مینامند.
با اینکه بازی موفقیتهای بسیاری مانند دریافت صدها جایزه از مراجع و مراسمهای مختلف و همینطور جایزهی برترین بازی سال را دریافت کرد، اما یک سری جریانات منفی نیز به دنبال داشت. وب سایت «گاماسوترا» در ژانویهی ۲۰۱۰ گزارشی جنجالی از وضعیت بد کارمندان راکاستار در طول پروژه Red Dead Redemption منتشر کرد که سر و صدای بسیاری را به پا کرد. در این گزارش ذکر شده بود که راکاستار کارکنان خود را مجاب به ۱۲ ساعت کار روزانه در ۶ روز هفته کرده بود و حقوقی که به آنان پرداخت میشد کمتر از میزان استاندارد بود. تعدادی از کارکنان شعبه ساندیگو راکاستار دیدگاههایی در همان گزارش منتشر کردند که وضعیت سخت پروژه را بازگو میکرد. تعدادی از این افراد شرایط کار در این پروژه را فاجعه بار و طاقت فرسا توصیف میکردند.
۷. Grand Theft Auto IV
بودجه ساخت: ۱۰۰ میلیون دلار معادل ۳۲۰ میلیارد تومان
ناشر/سازنده: راکاستار گیمز/ راکاستار شمال (Rockstar North)
سبک: اکشن سوم شخص/ماجراجویی/جهانباز
پلتفرم: ایکسباکس 360/پلیاستیشن 4/ویندوز
تاریخ انتشار: ۲۹ آپریل ۲۰۰۸ برای کنسولهای نسل هفتم/ ۲ دسامبر ۲۰۰۸ برای ویندوز
این پروژهی صد میلیون دلاری راکاستار در سال ۲۰۰۴ ٬کمی بعد از انتشار بازی GTA: San Andreas برای پلیاستیشن ٬۲ کلید خورد و به قول دن هوسر، این پروژه نمایانگر تصویری واقعی از جهش تکنولوژی در صنعت بازیسازی بود. GTA IV توسط تیمی ۱۵۰ نفره متشکل از افراد کلیدی قسمت سوم توسعه پیدا کرد و موفقیت قسمت قبل خود یعنی San Andreas را تکرار کرد. در این بازی برای اولین بار از جلوههای سینمایی واقعی در روایت داستان بهره برده شد و خط داستانی نیز به مراتب قویتر و پرپیمانهتر از قسمتهای قبلی خود بود. دن هوسر و راپرت هومپریس وظیفهی نگارش داستان این بازی را بر عهده داشتند و توانستند نقطهی عطفی را در سری GTA پدید آورند.
عرضهی این بازی قرار بود در سال ۲۰۰۷ انجام شود ولی به دلایل فنی و از طرفی، رویارویی با بازی مورد انتظار و قوی Halo 3، یک سال تاخیر پیدا کرد و در پاییز سال ۲۰۰۸ برای دو پلتفرم پلیاستیشن ٬۳ ایکسباکس 360 و حدود ۶ماه بعد برای رایانههای شخصی منتشر شد.
GTA IV در زمان خود تبدیل به پرهزینهترین بازی تاریخ شد و سه سال و نیم برای تکمیل ساخت آن زمان برد. قدرت و خوشساختی بازی به حدی بود که سرسختترین منتقدین و مراجع بررسی کنندهی بازیهای ویدیویی مجبور شدند امتیازات کامل خود را به این بازی اهدا کردند. این بازی از بین ۶۴ نقد و بررسی انجام شده توسط معتبرترین وبسایتهای تحلیلی و مراجع مرتبط٬ توانست میانگین درخشان ۹۸ از ۱۰۰ را تصاحب کند و در بالاترین رتبه در میان تمامی بازیهای تاریخ قرار بگیرد. از افتخارات دیگر این بازی کسب مقام برترین بازی سال در مراسم Spike VGA Awards سال ۲۰۰۸ در کنار صدها جایزه دیگر از محافل گوناگون بود.
۶. Deadpool
بودجه ساخت: ۱۰۰ میلیون دلار معادل ۳۲۰ میلیارد تومان
ناشر/سازنده: اکتیویژن/ های مون استودیوز (High Moon Studios)
سبک: اکشن سوم شخص
پلتفرم: ایکسباکس 360/پلیاستیشن 4/ویندوز
تاریخ انتشار: ۲۵ ژوئن ۲۰۱۳
شاید حضور این شخصیت کمیک در این لیست برایتان مقداری عجیب باشد ولی شرکت اکتیویژن در این چند ساله ثابت کرده است که برای ساخت بازیهای خود حسابی دست به جیب میشود. این بازی در نمایشگاه کمیک کان سال ۲۰۱۲ واقع در شهر سن دیگیو رونمایی شد. بازی توسط استودیو نسبتا خوب High Moon Studios مراحل ساخت و توسعه را طی کرد و از موتور گرافیکی Unreal Engine 3 شرکت اپیک گیمز که در بازی سابق خود یعنی «ترانسفورمرز: سقوط سایبرتون» به کار برده بودند، استقاده کردند. سازندگان بازی از شگرد جالبی برای تبلیغ بازی خود استفاده کردند. کارگردان این بازی در جواب سوالی که چه شد به فکر ساخت بازی از شخصیت Deadpool افتادید پاسخ داد:
خود شخص Deadpool یک روز وارد دفترم شد و گفت حسابی قاطی کرده است و ما باید یک بازی خارقالعاده ازش بسازیم و گرنه او مارا تا سرحد مرگ کتک میزند! بنابراین من سریعا نویسندهی مارول یعنی «دانیل وی» را استخدام کردم تا بهترین داستان ممکن را برای بازی پدید بیاوریم.
در تبلیغات تلویزیونی یا بنری این بازی، همیشه خود شخص Deadpool حضور داشت و از مردم برای پیش فروش بازی دعوت میکرد.
Deadpool سرانجام در ژوئن ۲۰۱۳ برای پلتفرمهای ایکسباکس 360، پلیاستیشن 4 و رایانههای شخصی منتشر شد و امتیازات متوسط نسبتا خوبی را از منتقدین دریافت کرد.