در گذشته‌ی نه‌چندان دور، نوکیا تاج کیانی در دنیای تلفن‌های‌همراه را بر سر نهاده بود و با فاصله‌ای زیاد لقب پرفروش‌ترین کمپانی تولیدکننده‌ی گوشی‌های‌همراه را مال خود کرده بود، اما هم‌اکنون شاهد حذف نام این کمپانی از روی تلفن‌های‌هوشمند ویندوزفونی پس از رفتن زیر پرچم ردموندی‌ها هستیم. آیا نوکیا سیر تغییرات در دنیای گوشی‌های همره را نمی‌دید؟ چرا این کمپانی فعالیتی را در راستای تداوم موفقیت خود انجام نداد؟ با زومیت همراه باشید.
در صورتی که چند سال پیش به‌دنبال خرید یک تلفن‌همراه بودیم و بدین منظور در اینترنت جستجو می‌کردیم، با طیف گسترده‌ی محصولات نوکیا روبرو می‌شدیم که با در نظر گرفتن تمامی نیازها و سلایق کاربران در آن سال‌ها تولید شده بود. محصولات نوکیا استاندارد تلفن‌های‌همراه در آن زمان را تبیین می‌کرد، از این‌رو انتخاب یک تلفن‌همراه با کیفیت پایین، از میان گزینه‌های موجود بسیار سخت می‌نمود، اما هم‌اکنون مالک جدید نوکیا، یعنی مایکروسافت در نظر دارد تا نام و نشان این کمپانی فنلاندی را از روی تلفن‌های‌هوشمند ویندوزفونی حذف کرده و تیز خلاص را بر پیکر برند نوکیا وارد کند، چنان که وب‌سایت نوکیا نیز به مایکروسافت انتقال داده شده است.
این روز‌ها استفاده از فلز در ساخت تلفن‌های‌هوشمند به یک امتیاز مهم در جذب کاربران تبدیل شده است، یک تلفن‌هوشمند به‌همراه بدنه‌ای فلزی و دوربین خوب، گزینه‌‌ای دلربا در میان سایر محصولات موجود در بازار است، اما آیا نوکیا در سال ۲۰۱۰ تلفن‌همراه N8 را با بهره‌گیری از چنین ویژگی‌هایی روانه‌ی بازار نکرد؟ سیاست استفاده از یک دوربین خوب در کنار استفاده از بهترین لوازم برای ساخت گوشی، سیاستی است که نوکیا را به دوران اوج رساند و هم‌اکنون اپل با استفاده از همین سیاست در حال قدرت‌نمایی در دنیای تلفن‌های‌هوشمند است، اما تنها نکته‌ای که نوکیا را به سرانجام کنونی مبتلا کرده، عدم توجه به نرم‌افزار در محصولات خود بود. نوکیا، N8 را برای عرضه در ابتدای سال ۲۰۱۰ میلادی آماده می‌کرد که یکی از اولین تلفن‌های‌همراه عرضه شده با قابلیت ثبت ویدئو با رزولوشن 720p بود؛ اما تاخیرهای متوالی برای انتشار نسخه‌ی مورد نظر برای سیستم‌عامل سیمبین، عرضه‌ی این تلفن به بازار را تا سپتامبر ۲۰۱۰ به تاخیر انداخت. شاید بهتر است این مساله را اینگونه بیان کنیم که نرم‌افزار، پتانسیل سخت‌افزار مورد استفاده برای ساخت N8 را سوزانده و به بیماری ضعف خود دچار کرد. به‌گفته یکی از کارمندان وقت نوکیا، این دو بخش از محصول از ابتدا بصورت جداگانه توسعه داده شدند و تنها در آخرین روزهای توسعهی نرم‌افزار، سخت‌افزار از نرم‌افزار توسعه داده شده میزبانی کرد.
نوکیا حتی همزمان با سایر تولیدکنندگان تلفن‌های‌هوشمند که جدیدا در حال قدرت گرفتن بودند، اقدام به ارائه‌ی محصولی با صفحه‌ی نمایش ۴ اینچی کرد. Anssi Vanjoki در مراسم Nokia World 2010 پرده از E7، تلفن‌هوشمند ۴ اینچی نوکیا برداشت که در زمان خود جز بزرگ‌ترین گوشی‌های تولید شده قرار داشت. وی در زمان معرفی E7 این چنین اظهار نظر کرد:
این تلفن‌هوشمند بزرگ است، اما در مقایسه با سایر محصولات نوکیا علی‌رغم سایز بزرگ‌تر، زیباتر و باریک‌تر است.
نوکیا به‌همراه E7 پرده از سرویس شخصی‌سازی مبتنی بر موقعیت مکانی خود نیز برداشت که شبیه به سرویس Google Now است که هم‌اکنون در سیستم‌عامل اندروید در اختیار کاربران قرار می‌‌گیرد. Niklas Savander، قائم‌مقام اجرایی نوکیا در این خصوص چنین اظهار نظر کرد:
سرویس‌های شخصی‌سازی مکان محور، حوزه‌ای است که ما درصدد تسری و قدرت گرفتن در آن هستیم.
همانطور که از سخنان ساواندر نیز مشخص است، نوکیا در مورد سرویس‌های مکان‌یابی و نقشه که در آن زمان سردمدار آن بود، بسیار خوشبین بوده و حتی علی‌رغم ضعف در مورد نرم‌افزار، اهدافی جاه‌طلبانه را در نظر گرفته بوده است.
بزرگ‌ترین اشتباه نوکیا را باید عدم‌تمایل این کمپانی در اعمال تغییرات بنیادی خواند، در واقع باید عامل اصلی نابود شدن برند نوکیا را خود نوکیا بنامیم، چراکه این کمپانی بزرگ‌ترین بروزرسانی سیستم‌عامل سیمبین را همچنان با همان فاکتورهای آشنا روانه‌ی بازار کرد. نوکیا از انتقال کاربران کنونی خود به حال و هوایی جدید هراس داشت و از این‌رو با توسعهی سیمبین که تعلقی به دنیای تلفن‌های‌هوشمند نداشت، سیستم‌عامل پیچیده‌ای را روانه‌ی بازار کرد که DNA آن با آینده‌ی این صنعت هم‌خوانی نداشت. نوکیا در حالی بزرگ‌ترین اشتباه خود را مرتکب می‌شد که از رشد رقبا نیز کاملا آگاه بود.
مهاجرت به اکوسیستم اندرویدی یکی از بهترین راهکارها برای تقویت مواضع نوکیا در بازار بود، که در حال حاضر نیز بسیاری عدم این مهاجرت را به‌عنوان یکی از اشتباهات نوکیا برشمرده‌اند، هرچند Anssi Vanjoki این راهکار را به‌عنوان مسکنی کوتاه مدت عنوان کرد که وضعیت کنونی کمپانی‌های سونی، اچ‌تی‌سی و موتورولا را باید گواهی بر صحت ادعای Vanjoki بنامیم. این سه‌کمپانی علی‌رغم ساخت گوشی‌های اندرویدی از نظر مالی وضعیت مناسبی ندارند، چراکه سامسونگ و گوگل حق امتیاز بسیاری از فناوری‌های اندروید را در اختیار دارند و از این‌رو این دو کمپانی اصلی‌ترین بهره‌برداران از اندروید هستند.
با توجه به عدم انتخاب اندروید توسط نوکیا برای تغییر سیستم‌عامل و گذار به دوران تلفن‌های‌هوشمند، این کمپانی فنلاندی ویندوزفون را به‌عنوان پلتفرم آینده‌ی خود برگزید که تا این لحظه نیز ادامه دارد، اما این انتخاب برای نوکیا گران تمام شد، چراکه نام این کمپانی در آستانه حذف از دنیای تلفن‌های‌هوشمند است. نوکیا پیش از انتخاب ویندوزفون، آخرین شانس خود را نیز برای بازگشت به دوران اوج با اتکا به داشته‌های خود از دست داد. این کمپانی با عرضه‌ی N9 پرده از سیستم‌عامل متن‌باز MeeGo برداشت که نوکیا آن را برای جایگزینی با سیمبین کهنه‌کار توسعه داده بود.
استفاده از ساختار یکپارچه برای طراحی این تلفن‌هوشمند در زمان خود بسیار چشم‌نواز می‌نمود، بطوریکه تلفن‌های‌هوشمند ویندوزفونی کنونی نیز با در پیش‌گرفتن این الگو طراحی و به بازار عرضه می‌شوند. N9 ویژگی‌های خلاقانه‌ای داشت که می‌توان به قابلیت چندوظیفگه‌ای با امکان سوئیچ بین پنجره‌ها و همچنین لمس دوبار متوالی صفحه‌ی نمایش برای روشن کردن آن اشاره کرد. N9 را باید یک گوشی انقلابی و نوآورانه خواند که عدم توسعهی سیستم‌عامل MeeGo با شتاب مورد انتظار و همچنین نبود اکوسیستم اپلیکیشن مناسب برای آن، این گوشی را به زیر کشید تا نوکیا راه‌چاره‌ای جز پناه بردن به آغوش ویندوزفون نداشته باشد.
نوکیا پیش‌بینی‌های صحیحی را از آینده‌ی تلفن‌های‌هوشمند و صنعت ابزارهای موبایل کرده که لیست بلندبالایی دارد و تقریبا هیچ تلاش موفقیت‌آمیزی را به‌منظور برگرفتن فناوری‌های لازم در جهت دستیابی به موفقیت انجام نداده است. از معدود مواردی که نوکیا سعی کرده تا از آن پیروی نماید، نظر Anssi Vanjoki در مورد پیشرفت دوربین مورد استفاده در تلفن‌های‌هوشمند به‌اندازه‌ای است که برخی کاربران را مجاب به کنار گذاشتن دوربین‌های DSLR خواهد کرد.
شاید وجود تلفن‌های‌هوشمند چون لومیا ۱۰۲۰ نمونه‌ی خوبی از این تلفن‌های‌هوشمند باشد که این نظریه را تا حدودی اثبات کرده‌اند. نوکیا در کنار پالم با WebOS، اینتل با پردازنده‌های مخصوص ابزارهای موبایل و زیراکس با رابط گرافیکی کاربرپسند نشانه‌های روشنی از این حقیقت است که همیشه اول بودن نشان‌دهنده موفقیت مادام‌العمر یک کمپانی نیست و هزینه‌ی از عرش به فرش رسیدن در ارتکاب چند اشتباه متوالی در دنیای بی‌رحم رقابت خلاصه شده است.
پیش از آنکه اندروید با سرویس قدرتمند نقشه و آیفون و آیپد با اپلیکیشن‌های قدرتمند و متنوع به قدرت‌نمایی بپردازند، نوکیا هر دو قابلیت را یکجا در تلفن‌های خود در اختیار کاربران قرار می‌داد. اما عدم تصمیم‌گیری مناسب و تاخیر در تغییر سیاست نرم‌افزاری برای بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی تلفن‌های‌همراه جهان در سال‌های نه‌چندان دور گران تمام شد، بطوریکه نام این کمپانی نیز از روی تلفن‌های‌هوشمند حذف خواهد شد و تنها یاد نوکیا در یاد دوستداران دنیای گجت‌ها به‌عنوان خاطره‌ای شیرین باقی خواهد ماند.
