بازار ابزارهای پوشیدنی چه بخواهیم و چه نخواهیم رو به رشد است، صدها دلیل برای آن وجود دارد که به نظر من بزرگترین آن خسته کننده شدن بازارهای موبایل و تبلت است. برندها به دنبال نسل جذاب و جدیدی از محصولات هستند و از طرف دیگر مشتریان به دنبال وسیله‌ای هستند که مکمل دستگاه‌های دیجیتال کنونی زندگیشان باشد و طیف جدیدی از نیازها را برطرف کند. به این دلایل تحریک کننده، بازار شایعات مربوط به ساعت هوشمند جدید اپل را نیز اضافه کنید؛ ناگهان جنگی عظیم اتفاق می‌افتد، که موج انفجار آن را در نقطه نقطه نمایشگاه IFA 2014 می‌توانیم حس کنیم.

زمانی جواب درست مشاهده خواهد شد که سوال درست مطرح شده باشد

برندهای بزرگ دنیا چه در سر دارند؟ چرا محصولات تولید شده هنوز احساس یک ساعت هوشمند را نمی‌دهند؟ پاسخ تا حدی ساده به نظر می‌رسد، به خاطر اینکه زمانی جواب درست مشاهده خواهد شد که سوال درست مطرح شده باشد. زمانی که هنوز صورت مسئله برای شرکت‌ها گنگ و مبهم است، زمانی که مشخص نیست چه نیازهایی را باید یک دستگاه پوشیدنی جوابگو باشد، نباید انتظار داشت که محصولات پوشیدنی دارای مشخصات درست و ایده‌آل باشند.

بزرگترین هدف برای برندهای درگیر در طراحی و تولید دستگاههای پوشیدنی، بیشینه‌سازی رشد اولیه بازار ساعت هوشمند و به دست گرفتن سهم اولیه بالا در این بازار است. حال برای رسیدن به این هدف، این شرکت‌های قدرتمند چه مواردی را برای رسیدن به یک ساعت هوشمند ایده آل باید آشکار کنند؟ اینکه کدام دسته از مشتریان خریداران اولیه محصولات پوشیدنی خواهند بود؟ به نظر من ۳ دسته زیر گزینه‌های مناسبی برای هدف‌گیری اولیه هستند که بر اساس نوع نیاز دسته‌بندی شده‌اند:

۱. دوستداران تکنولوژی‌های جدید و ورزشکاران

این دسته از کاربران که ما نیز شامل آنها هستیم، همیشه در اول صف خرید محصولات جدید هستند و معمولا تمام برندها در شروع کار به این دسته بیش از دیگران فکر می‌کنند.

۲. مدیران و کارمندان کم حوصله و پر مشغله

این دسته به دلیل مشغله زیاد و زمان کم، همیشه به دنبال راه‌حل‌های جدید هستند تا بتوانند از زمان خود بهتر استفاده کنند، چه محصولی بهتر از یک ساعت هوشمند برای مدیریت زمان!

۳. نوجوانان و کودکان علاقه‌مند به دنیای مجازی

از دیدن این دسته تعجب نکنید، این دسته از تبلیغات تاثیر پذیری بیشتری دارند و معمولا والدین برای هدیه دادن و ساکت کردن این دسته موجودات دست به هر ترفندی می‌زنند، به همین دلایل جزو مشتریان اولیه بسیاری از محصولات تکنولوژیکی هستند. در ادامه خواهیم دید که چرا ساعت هوشمند یک محصول کلیدی برای این دسته از افراد است.

در بخش قبل گفتیم که این سه دسته بر اساس خواسته‌هایشان تقسیم بندی شده‌اند. حال بگذارید خواسته‌های گروه‌ها را از یک ساعت هوشمند به صورت موردی بیان کنیم:

ساعت ایده‌آل یک دوستدار تکنولوژی یا یک فرد ورزشکار:

• ضد آب تا عمق بیش از 30 متر!
• تحمل بالا در دمای بسیار سرد و بسیار گرم
• انواع سنسورهای دما، فشار، ارتفاع، قطب نما، ضربان قلب، ژیروسکوپ، GPS، شتاب سنج، آلودگی هوا و ...
• تعداد زیادی دکمه و نمایشگر
• سایز هر چه بزرگتر بهتر
• ضد ضربه و بسیار مقاوم
• قیمت مناسب
• امکانات هوشمند ارتباط با تلفن مانند خواندن پیغام‌ها، ایمیل و غیره
• شاتر ریموت برای دوربین موبایل
• یافتن گجت‌های گمشده
• چراغ قوه LED
• دوربین برای Selfie
• باتری خورشیدی برای شارژ ساعت بدون نیاز به اتصال برق
• ریموت کنترل تلویزیون و لوازم خانگی دیگر
• لوازم جانبی فراوان و قابلیت بروزرسانی و دارا بودن تعداد زیاد اپلیکیشن

این افراد تشنه این هستند که با خرید ساعت هوشمند طیف وسیعی از امکانات را به تلفن هوشمند پیشرفته خود اضافه کنند، نه اینکه دوباره یک تلفن هوشمند کوچک خریداری کنند. این دسته ساعتی بزرگ، پر از دکمه و بسیار مقاوم را می پسندند.

ساعت ایده‌آل مدیران و افراد پر مشغله:

• ظاهر هماهنگ با مد و با پرستیژ بالا
• قیمت مهم نیست، حتی اگر بالاتر باشد بهتر است
• کیفیت ساخت بسیار بالا از مواد بسیار مرغوب
• امکان مشاهده پیام و ایمیل و در صورت ممکن پاسخ به صورت دستور صوتی
• قدرت انتخاب ظاهر از بین چندین مدل بر اساس نوع مد و پوشش فرد
• باتری بسیار خوب و ضریب اطمینان بسیار بالا
• مکان‌یابی و تمامی امکانات جانبی GPS از جمله تخمین زمان برای رسیدن به مقصد، یافتن رستوران و بسیاری از خدمات Location based

این افراد به قیمت حساس نیستند و ترجیح می دهند ساعتی با برند لوکس و امکانات محدود اما مطمئن خریداری کنند. برای این افراد کیفیت ساخت بسیار اهمیت دارد و به هیچ عنوان استفاده از پلاستیک یا مواد مصنوعی ارزان قیمت را نمی‌پسندند.

ساعت هوشمند ایده‌آل برای کودکان و نوجوانان:

• امکانات بسیار برای شبکه های اجتماعی
• امکان دیدن پیغام‌ها و ایمیل‌ها و پاسخ به آنها
• رنگ‌ها و طراحی مناسب و متنوع در کنار اندازه کوچک‌تر برای دختر خانم‌ها
• دوربین برای Selfie
• بازی های اختصاصی طراحی شده برای ساعت

این ساعت از دید والدین این امکانات را باید داشته باشد:

• مکان یابی برای اطلاع از محل کودک و نوجوان در کنار باتری قابل اطمینان
• امکان تماس اضطراری کودک در زمان نیاز
• قیمت مناسب و مقاومت مناسب برای طول عمر بالاتر
• سنسورهای سلامتی مانند سنسور ضربان قلب یا حتی سنسور قند خون برای مطالعه سلامتی کودک

همانطور که مشاهده کردید، تعداد خواسته‌ها متعدد و متنوع است. اینکه یک ساعت ایده‌آل تمام این موارد را نکته به نکته اجرا کند تا حدی غیر‌ممکن می‌کند، اما می‌توان با دسته‌بندی این خواسته‌ها کم‌کم به هدف نزدیک شد. در ادامه این خواسته‌ها را دسته‌بندی می‌کنیم.

مد و ظاهر: وقتی چیزی پوشیدنی باشد، خود به خود طراحی بر اساس مد به روح آن باید دمیده شود.

باتری: وقتی محصولی پوشیدنی باشد، شارژ باتری آن مشکل بزرگی خواهد بود، پس باتری اولویت بالایی دارد و خواسته همه مشتریان است.

کیفیت ساخت و مقاومت: وقتی محصولی همیشه در معرض ضربه، رطوبت و دمای نامناسب است، باید مقاومت بالایی داشته باشد و مقاومت و کیفیت ساخت بالا بدون شک یکی از خواسته‌های مهم تمامی مشتریان خواهد بود.

امکانات بر اساس نیاز: فضا و انرژی کم در یک محصول کوچک اندام باعث می‌شود که امکانات را بر اساس بازار هدف دسته‌بندی کنیم تا بتوانیم از فصای محدود ساعت بهترین استفاده را داشته باشیم. بنابراین قراردادن امکاناتی که ارزش افزوده مهمی ایجاد نمی‌کنند جز هدر دادن فضا و انرژی نتیجه دیگری نخواهد داشت.

قدرت انتخاب (زن، مرد و کودک با هر سلیقه): ساعت یکی از محصولاتی است که افراد دوست دارند انتخاب کنند؛ نه بر اساس امکانات، بلکه بر اساس ظاهر. قدرت انتخاب یکی از اولویت های این بازار است. شما نمی‌توانید ساعتی طراحی کنید که صددرصد برای خانم‌ها، آقایان و کودکان مناسب باشد.

ساعت: ساعت هوشمند در ابتدا باید یک ساعت باشد. بستن یک محصول عجیب و غریب به دست خیلی خوش‌آیند بسیاری از افراد نیست، مگر اینکه محصول چند هزار دلاری باشد. برای دیدن ساعت در آفتاب نباید خیلی تلاش کرد.

اگر نگاهی اجمالی به نمونه‌های عرضه شده تا کنون بیاندازیم، به نظر شما این محصولات برای چه دسته‌ای مناسب هستند؟ شاید ساعت G watch R ال‌جی یا Moto 360 موتورولا تا حدی به ساعت «مدیران و افراد پرمشغله» شباهت داشته باشند. اما پیش بینی اینکه کدام ساعت آینده روشن تری در این رقابت نفس‌گیر خواهد داشت آسان نیست. تنوع ساعت‌های هوشمند به قدری زیاد است (شرایطی که دقیقا برای تلفن‌های هوشمند قبل از آیفون وجود داشت) که هیچ کدام از اشکال ساعت هوشمند هنوز در حد و اندازه تبدیل شدن به گرایش اصلی بازار نیستند.

اگر خریداران اولیه ساعت هوشمند این سه دسته باشند، هنوز هیچ محصولی نزدیک به خواسته‌های آنها نیست. البته باید بعد از ساعت اپل قضاوت نهایی را انجام داد، اما به راحتی می توان گفت که محصولات کنونی با ایده‌آل فاصله چشمگیری دارند.

اپل امیدی محدود در امکانات، سامسونگ موبایل کوچک به جای ساعت هوشمند

اپل بر خلاف گوگل در جهت دادن به طراحی محصول در بازار بسیار موفق بوده است. طراحی اولترابوک، تلفن هوشمند، تبلت، دستگاه پخش موسیقی، iMac و بسیاری محصولات دیگر مانند مک‌بوک پرو و مک پرو همگی رهبران طراحی بازار بوده‌اند و گرایش بازار را به سمت خود کشاندند. پس می‌توان در این مورد نیز به اپل امیدوار بود که پاسخ مناسبی برای سوال ساعت هوشمند حداقل از دید طراحی داشته باشد.

اما (یک علامت سوال بزرگ) یک مورد این امید را تا حدی لکه دار می‌کند، و آن خواسته‌های دسته اول (یا بهتر بگوییم خواسته‌های ما) است. امکانات بی‌حد و اندازه، اندازه بزرگ، دکمه‌های فراوان، پشتیبانی از همه سیستم‌عامل‌ها و بسیاری موارد دیگر که با روحیه اپل چندان هماهنگی ندارد، ناگهان امید ایده‌آل بودن ساعت اپل را برای دسته اول از میان می‌برد. اپل به احتمال بسیار زیاد پاسخ خوبی برای دسته دوم و سوم خواهد داشت و احتمالا دسته اول بیشتر به فضای اندروید پناه خواهند برد. علت پاسخگویی به دسته دوم و سوم هم تا حدی واضح است، کیفیت بالای ساخت، امکانات محدود و مطمئن ، برند معروف و لوازم جانبی رنگارنگ برای ایجاد قدرت انتخاب از خصوصیات بارز این شرکت است، پس دسته دوم و سوم به احتمال زیاد اپل را به عنوان گزینه اول خود خواهند شناخت. اما مشکل اینجا است که از ساعت اپل هیچ خبری نیست و قضاوت زودهنگام تا حدی منطقی نیست. باید دید که از زیر دستان جانی آیو و والتر آیزاکسون عضو جدید طراحی اپل چه محصولی به بازار خواهد آمد.

از سوی دیگر سامسونگ با ارایه تعداد زیادی ساعت هوشمند در چند ماه اخیر تایید کننده ادعای ابهام در این بازار است. این شرکت نیز هنوز به طراحی ایده‌آل خود نرسیده و نسخه‌های فراوان با اشکال و امکانات متفاوت به بازار عرضه کرده است. این شرکت حتی به جنگ همکار خود گوگل رفته است. همکاری با نقشه نوکیا و ارایه یک ساعت پرچمدار با نام گیر اس با سیستم عامل تایزن به معنای این است که سامسونگ قصد نابودی اکوسیستم‌های اپل و گوگل را حتی پیش از شکل‌گیری آنها دارد. اما غافل از اینکه نداشتن یک اکوسیستم موفق و از دست دادن تنوع هر دو در جهت عکس موفقیت ساعت هوشمند خواهند بود. سامسونگ با تکیه بر قدرت تکنولوژیکی بی نظیر خود توانسته ساعت هوشمند یا بهتر بگوییم تلفن هوشمند پوشیدنی طراحی و تولید کند که بسیاری از کارهای تلفن هوشمند را در نمایشگر 2 اینچی خود انجام می‌دهد، اما واقعا منظور از ساعت هوشمند همان موبایل پوشیدنی بوده است؟

Android Wear: مزیت: تنوع سخت افزار، ایراد: پراکندگی و عدم پشتیبانی از iOS

گوگل که سابقه چندان خوبی در جهت دادن درست به سخت‌افزار بازار نداشته است حالا نیز کمکی به این فضای مه‌آلود نمی‌کند. شاید اگر گوگل با چند نمونه نسخه اولیه به بازار نشان می‌داد که ساعت فلسفه متفاوتی نسبت به تلفن هوشمند دارد، هم اکنون نتایج نزدیکتری به ایده‌آل خود می‌دیدیم. اما باز جای شکر آن باقی است که انتشار این سیستم عامل همانند سیستم عامل تبلت این شرکت چند سال طول نکشید و خیلی سریع به بازار آمد. امکانات مهم نسخه اولیه گوگل Wear موارد زیر است :

• امکانات کنترل صوتی و جستجوی صوتی
• اسکن کد QR و ارتباط با دنیای فیزیکی
• مکان یابی و جهت یابی
• پاسخ صوتی به پیامها و خواندن آنها در نمایشگر
• ارتباط با تجهیزات غیر هوشمند (اینترنت اجسام)
• اپلیکیشن‌های متنوع برای استفاده از اینترنت مانند آب و هوا
• امکانات حرکتی و ورزشی متنوع مانند نظارت بر خواب، دویدن و غیره..
• Chromecast و انتقال تصویر به نمایشگر

عاملی که یک محصول جدید را به جلو خواهد برد یک پاسخ هوشمندانه و نوآورانه به یک نیاز جدید است

این امکانات از دید کمی بسیار جذاب و بی شمار می‌رسند، اما موضوع ناراحت کننده این است که اکثر این امکانات همان امکاناتی هستند که در تلفن هوشمند نیز وجود دارد، یعنی گوگل بعد از سال‌ها تحقیق و توسعه بر روی ساعت هوشمند همان امکانات اندروید معمولی را برای آن به ارمغان آورده است. مسلما انتظاری از یک پاسخ عجولانه نباید داشت. این هم‌پوشانی در امکانات بین تلفن هوشمند و ساعت هوشمند کمکی به ایجاد تقاضا برای این محصول جدید نخواهد کرد. عاملی که یک محصول جدید را به جلو خواهد برد، یک پاسخ هوشمندانه و نوآورانه به یک نیاز جدید است. اینکه گوگل در بخش سخت‌افزار تنها به عبارت تنوع در انتخاب اکتفا کرده و سخنی از استانداردها و مدیریت تولیدکنندگان برای تولید کالاهای با کیفیت و کارا به میان نیاورده است. باز کمکی به شکل گیری یک بازار هدف‌دار نخواهد کرد. همین موضوع مطمئنا موجب پراکندگی محصولات اندرویدی در سال اول و ایجاد فرصت برای اپل خواهد شد. در مورد حمایت نکردن از بخش بزرگی از بازار یعنی iOS هنوز نمی‌توان صد درصد نظر داد چرا که گوگل در محصول گوگل گلس خود این پشتیبانی را انجام داده است و شاید بتوان برای پشتیبانی iOS توسط اندروید ویر، شانسی در آینده متصور بود، اما هنوز این موضوع یک نقطه ضعف بزرگ برای ساعت هوشمند گوگلی است.

برگ برنده گوگل همانند بازار تلفن هوشمند، آزادی استفاده از سیستم عامل آن برای همه تولید کنندگان است.

برگ برنده گوگل خدمات ابری، مکانی، جستجو و بسیاری خدمات اینترنتی دیگر است که به سختی در اختیار شرکت‌های دیگر است، و عامل دوم دسترسی همه تولیدکنندگان به این اکوسیستم است، که موجب ایجاد تنوع فراوان در این حوزه خواهد شد.

تکنولوژی‌های جدید در جنگ محدودیت فضا و انرژی برای ساعت هوشمند

یکی از مواردی که تا به حال از پیشرفت این دسته محصولات جلوگیری کرده است، تکنولوژی ضعیف مربوط به قطعات مختلف این محصول است. به طور مثال مصرف انرژی بالا در نمایشگر، پردازنده، حافظه رم و غیره همگی دست در دست هم مانع ساخته شدن یک ساعت هوشمند ایده آل می‌شوند. اما بارقه‌ای از امید از گوشه گوشه دنیای تکنولوژی برای رسیدن به این افق به ظاهر دست نیافتنی ایجاد شده است.

نمایشگرهایی با مصرف بهینه‌تر و روشنایی بهتر در محیط‌های پرنور، پردازنده‌های بسیار کم‌مصرف از سوی کوالکام و اینتل، حافظه رم بسیار بهینه‌تر از سوی شرکت‌هایی همچون سامسونگ همگی این مسیر را هموار‌تر کرده‌اند. شرکت کوالکام با محصولی مانند Toq توانست به اثبات برساند که حتی یک شرکت قطعه‌ساز می‌تواند تمام قطعات پازل ساعت هوشمند را کنار هم بچیند. نمایشگر رنگی جوهری Mirosel یک گزینه جدید در کنار تکنولوژی OLED ،LCD و E-Ink قرار داد. هر کدام از این تکنولوژی‌ها بدی‌ها و خوبی‌های خود را دارند، اما نمی‌توان انتظار یک ساعت ایده آل را از LCD یا OLED رنگی داشت. شاید OLED تکرنگ بتواند در مصرف بهینه خود را به استاندارد یک ساعت برساند، اما یک، دو یا سه روز عمر باتری برای ساعت به معنای یک ضعف بزرگ است. تا کنون بهترین گزینه از دید مصرف باتری و قابلیت خوانده شدن در زیر نور آفتاب E-ink و Mirosel بوده‌اند، اما شاید در آینده نه چندان دور بتوان OLED و LCD را در زمینه مصرف انرژی و خوانده شدن در زیر نور آفتاب در سطح نمایشگر E-ink قرار داد.

سخن آخر

هر چه محصولات پوشیدنی‌تر شوند و اهمیت ظاهر آنها بیشتر شود، ساخت یک محصول ایده‌آل برای کل بازار مشکل‌تر خواهد بود. هیچ شرکتی به راحتی قادر به پاسخگویی کل بازار نیست، سامسونگ و اپل نمی‌توانند همانند بازار تلفن‌های هوشمند به راحتی بخش بزرگی از بازار را بدست بگیرند، مگر اینکه نگرش جدیدی نسبت به طراحی محصول داشته باشند. حدس و گمان‌ها نشان می دهد که اپل از اهمیت تنوع، محصول مناسب جنسیت مرد و زن، امکانات جدید نسبت به تلفن هوشمند و بسیاری موارد دیگر آگاه است، اما هنوز اثری از ساعت هوشمند این شرکت نیست. شاید اپل نیز همانند گوگل یا همانند کاری که با CarPlay انجام داد، پلتفرمی را طراحی کرده و از تولید‌کنندگان مختلف برای ساخت ساعت بر پایه این پلتفرم دعوت کند، این استراتژی از سوی اپل شانس بالایی برای به واقعیت پیوستن دارد و تمامی معادلات را برای گوگل و سامسونگ بر هم خواهد زد. شاید هم جانی آیو با یک طراحی خیلی ساده و عامه‌پسند بتواند بخش بزرگی از بازار را به سمت خود بکشد. در هر صورت یک چیز کاملا مشخص است، و آن این که هنوز تصویر ساعت هوشمند چه برای مشتریان و چه برای تولیدکنندگان واضح و روشن نیست.

اجازه دهید سخن را با این ۳ سوال به پایان برسانیم:

الف) ساعت هوشمند ایده آل شما شبیه کدام یک از اشکال زیر است؟

ب) دوست دارید از چه سبک برندی ساعت هوشمند بخرید، یک برند متخصص ساعت یا یک برند متخصص تکنولوژی؟

ج) امکانات و مشخصات و تکنولوژی مورد نظر شما به ترتیب اولویت برای یک ساعت هوشمند ایده آل چیست؟

خوشحال می‌شویم، اگر پاسخ‌های خود به این سوالات و دیدگاه‌های خود درباره آینده ساعت‌های هوشمند را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.