مهدی رودکی*
بعد از گران شدن دلار، میزان تقاضا برای ثبت دامنه‌های دات‌آی‌آر، به یکباره افزایش یافت و اکنون تعداد آنها از ۵۰۰ هزار گذشته است.

فرایند ثبت دات‌آی‌آر خیلی ارزان، به سادگی دات کام نیست و حتما باید مدارک هویتی ارائه گردد.
همه دامنه‌ها قبل از فعال شدن، به صورت دستی تایید می‌گردند.
به عبارت دیگر ممکن است هزینه ثبت دامنه‌ای را بپردازیم اما آن دامنه تایید نگردد.

همچنین برای نقل و انتقال مالیکت دامنه‌های دات‌آی‌آر، برخلاف دات‌کام، باید هزینه پرداخت و خود این فرایند نیز پیچیده است.

برای من که بارها و بارها دامنه ثبت کرده‌ام و در فرایند نقل و انتقال چند دامنه قرار داشته‌ام، همه فرایندهای پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، پیچیده می نماید.
فرایند آن خصوصا در ثبت دامنه .co.ir بسیار نفس‌گیر می‌شود چرا که تقریبا اجازه ثبت نام دامنه دلخواه را می‌گیرد و تنها مجاز به ثبت دامنه‌ای هستیم که شامل حروف اول نام یک شرکت می‌شود. یعنی نام شرکت ما که رهنمون سرزمین ماد است تنها مجاز به انتخاب این دامنه هستیم rsd.co.ir و اگر این دامنه قبلا ثبت شده باشد، معلوم نیست طبق کدام شرایط می‌توانم کدام گزینه دیگر را ثبت نمایم. و اینکه بالاخره تکلیف rahnemoon.co.ir چه می شود؟ چرا نباید این دامنه زیبا و معنادار به یک شرکت تعلق یابد؟

آماری در این زمینه نیافتم اما حدس من آنست که دامنه‌های صرفا ثبت شده بسیار بیشتر از دامنه‌های واقعا فعال دات‌آی‌آر است.
به عبارت دیگر اغلب دامنه‌های ثبت شده در اختیار سوداگران دامنه قرار دارند نه نیازمندان به آن.

در زمانی که می‌توان این دامنه را با ‌هزینه‌ای در حدود ۵ هزار تومان ثبت کرد، چندان عجیب نیست که اغلب دامنه‌ها با هدف "فروش مجدد با قیمت بالاتر" ثبت شده باشند.

به نظر من هرگاه هزینه در اختیار داشتن دامنه دات‌آی‌آر، افزایش یابد، اعتبار و جایگاه آن در نزد شرکت‌ها افزایش خواهد یافت.
در این صورت سوداگران به دلیل افزایش هزینه ثبت فله‌ای دامنه‌ها، نام‌های بسیاری را رها خواهند کرد.

چندی قبل قیمت یکی از این دامنه‌های رزرو شده را از مالک آن پرسیدم و ۵۰ میلیون تومان اعلام هزینه شد.
آیا اگر هزینه در اختیار داشتن یک نام زیبا و بامسما که برای فروش مجدد ثبت شده است به جای ۵ هزار تومان در سال، ۵۰ هزار تومان باشد باز هم شاهد ارقامی چنین خواهیم بود؟

سوداگری دامنه، کسب و کاری رایج در اینترنت است و خریدار و فروشنده در نهایت بر روی عددی به توافق خواهند رسید اما نباید سیاست‌های رسمی به گونه‌ای باشد که به غیرواقعی شدن عمومی قیمت‌ها کمک کند.

درخواست نمایندگی دامنه نیز در حال حاضر پذیرفته نمی‌شود و هنوز سیاست آتی درباره آن اعلام نشده است.
یکی از موضوعاتی که به پژوهشگاه دانش‌های بنیادی پیشنهاد می‌گردد، کاهش تعداد نمایندگان فروش و دادن اختیار به آنان برای پذیرش نمایندگی طبق شریط خود است. شاید حداکثر ۱۰ نماینده اصلی فروش کافی باشد.

حضور شرکت‌های قدرتمند و با پشتوانه مالی در نقش نماینده فروش اصلی و رقابت آنها با یکدیگر حتما نوآوری‌هایی را درپی خواهد داشت که به سود مشتریان خواهد بود.

شاید بد نباشد دارندگان و شرکت‌های ثبت کننده دامنه و نمایندگان فروش، به سوالات زیر فکر کنند:
اگر دلار دوباره ارزان شود، آیا همچنان ثبت نام این دامنه ها رشد خواهد داشت؟
اگر قیمت خود این دامنه‌ها افزایش یابد، آیا همچنان مورد تقاضا خواهند بود؟
اصولا مبنای موفقیت دامنه‌های دات‌آی‌آر چیست؟ تعداد دامنه‌های ثبت شده یا تعداد سایت‌های فعال با آن؟ آیا شرکتی که هم دات کام و هم دات آی آر دارد، حاضر است دات آی آر را سایت اصلی خود کند؟
آیا دریافت مدارک هویتی و کنترل همه ثبتها و نقل و انتقالات به اعتبار این دامنه کمک کرده است؟
-----------------------------------------------------
* کارشناس وب و مدیر عامل شرکت رهنمون