‌‌
‌ با ارائه حکم دادگاه فدرال مبنی بر عدم واگذاری یا مصادره دامنه‏های اینترنتی ایران (دات آی‏آر) حالا به نظر می‏رسد که موضوع استقلال نهادی چون آیکن بیش از پیش ارزش‏های خود را آشکار می‏کند ضمن اینکه اهمیت رابطه‏ های استراتژیک ایران و نهادهای بین‏المللی را هم یادآور می‏شود.

چندی قبل گروهی از وکلای یک گروه متعلق به رژیم صهیونیستی درخواستی را به یک دادگاه فدرال ارائه دادند که بر مبنای آن دامنه‏‌های اینترنتی دارایی یک کشور محسوب شده و بر این اساس این دارایی‏ ها باید به نفع کسانی که آنها را قربانیان حملات حزب‌الله و حماس خوانده بود مصادره شوند.

دادگاه فدرال با پذیرش این درخواست از آیکن که مهم‌ترین نهاد مقررات گذار در زمینه دامنه‏ها و آدرس‏های اینترنتی است خواست تا نظر خود را در این زمینه به دادگاه اعلام کند. آیکن که خود این روزها به شدت درگیر بحث استقلال از دولت آمریکاست در مقابل یک آزمون واقعی قرار گرفت موضوعی که دقیقا مشخص‌کننده رابطه نهادی این سازمان با دولت ایالات متحده بود.

البته آیکن خیلی سریع به این موضوع واکنش نشان داد و این درخواست را رد کرد چرا که به عقیده این سازمان دامنه‏های اینترنتی کشوری عملا دارایی به شمار نمی‏رود و نمی‏توان آنها را ضبط کرد یا به دیگری انتقال داد. حالا و در انتهای این جریان دادگاه فدرال هم نظر آیکن را قبول کرد و رای را به سود ایران صادر کرد و گفت که این دامنه‏ها قابل واگذاری نیست.

ایران دور از تعاملات بین‏‌المللی
هر چند تقاضای غیر قانونی و غیرعقلانی مبنی بر در اختیار گرفتن دامنه‏های دات آی آر از ابتدا نیز شبهات فراوانی داشت و مشخص بود که نمی‏توان آن را عملی کرد، اما با توجه به دور بودن ایران از تعاملات بین‏‌المللی و به‌خصوص نهادهای اصلی مقررات گذار در عرصه اینترنت این نگرانی همچنان وجود دارد که مواردی مشابه حقوق مجازی ایران در عرصه جهانی را دچار مخاطره کند.

در دولت گذشته تاکید روی محدود کردن اینترنت و پهنای باند عملا بخش اصلی سیاست‏گذاری را در این بخش تشکیل می‏داد. موضوعی که باعث شد حضور ایران در نهادهایی چون آیکن، رایپ و ... به حداقل خود برسد.

در حالی که سایر کشورها و به‌خصوص کشورهای همسایه با حضور گسترده خود در این نهادها منافع خود را پیش می‏بردند سکوت و عدم حضور ایران باعث می‏شد که جا برای تقاضاهای قانونی از این دست بسیار باز شود.

در نمونه‌‏ای دیگر کشور امارات متحده و چندین کشور دیگر عضو شورای خلیج‌فارس با ارسال نامه‏ نگاری و لابی‏های گسترده تا همین امروز هم تلاش دارند که از اجرای نام دامنه اختصاصی PersianGolf در سیستم‏های جهانی جلوگیری کنند.

هر چند آیکن هنوز این شکایت را نپذیرفته، اما عملا سکوت ایران در این زمینه که ناشی از بی‌توجهی وزارت ارتباطات به سازمان‏های بین‏‌المللی است راه را برای چنین درخواست‏های ضد منافع ایران باز گذاشته است.

این همه در حالی است که بحث‏‌های بدیهی توسعه مانند استفاده از اپلیکیشن‏های موبایلی، افزایش پهنای باند و رشد خدمات دیجیتالی در کشور هنوز در داخل کشور مخالفان زیادی دارد.

یک نشست بین‌‏المللی در تهران
در یکی از معدود برنامه‏های بین‏المللی داخل کشور حالا قرار است نشست پنج‏ روزه منطقه‏ای RIPE در تهران برگزار شود. نشستی که توزیع‏کننده‏های آدرس‏های اینترنتی در مناطق اروپا، خاورمیانه و شمال آفریقا گردهم می ‏آیند.

RIPE NCC وظیفه اصلی توزیع آدرس‏های آی پی در سه قاره را برعهده دارد و دارای بیش از یک هزارو ۶۰۰ عضو از سراسر جهان است. این نشست که حالا به میزبانی پژوهشگاه دانش‏‌های بنیادین و مرکز ثبت دامنه‌‏های دات آی آر برگزار می‏شود، محل بررسی همکاری‏های منطقه‏ای و مشکلات اینترنت در کشورهای عضو است.

علیرضا صالح رئیس مرکز ثبت دامنه‏های دات آی آر می‏گوید: نشست‏های منطقه‏ای هر دو سال یک‌بار برگزار می‌شود و تاکنون کشورهایی چون امارات، بحرین، قطر، کویت،‏لبنان، عربستان سعودی، ترکیه از آسیا و کشورهایی چون انگلیس، جمهوری چک و هلند ازجمله میزبانان این نشست بوده‌‏اند.

هرچند احتمالا این نشست محل برگزاری نشست‏های فنی کارشناسان خواهد بود؛ اما فرآیندهای سیاست‏گذاری RIPEکه یکی از مهم‌ترین نهادهای بین‏ المللی در عرصه دامنه‏ های اینترنتی است هم در این زمان مورد بحث قرار می‏گیرد.

به همین جهت میزبانی ایران در این نشست مزیت‏های متعددی را نصیب کشورمان خواهد کرد.

متولیان اینترنت، کمک به توسعه؟
در ایران تعداد نهادهایی که خود را متولی اینترنت و فضای مجازی می‏دانند کم نیستند. بخش عمده فعالیت‏های روزانه آنان هم به اثبات خود یا نفی دیگران یا واضحات توسعه‏ای است.

حضور نهادهای مختلف نه‌تنها کمکی به پیشرفت تکنولوژی نکرده بلکه هر کدام با قدرت‌نمایی تلاش می‏کند خط و مرزی برای توسعه ایجاد کند که این تضادها و رقابت‏ها باعث کندی روند پیشرفت و توسعه شده است. یکی از مهم‌ترین موارد غفلت به‌خصوص در سال‏های اخیر کمرنگ شدن حضور بین‏‌المللی ایران در نهادهای بین‏المللی بوده که عملا باعث سوءاستفاده دیگر جریان‌ها و کشورها و در مخاطره قرار گرفتن منافع مجازی ایران شده است.

موضوعاتی چون دامنه‏ های اینترنتی، رنج ‏های آی پی و ... نوعی از دارایی‏ های عمومی کشورمان به حساب می‏ آیند که مانند ذخایر نفت و معادن برای آینده ایران دیجیتالی بسیار مهم‏ اند.