مصرف قارچ‌های روان‌گردان منجر به باز شدن ذهن انسان بیش از حالت عادی شده و به همین دلیل وقتی مصرف می‌شوند یک حالت خلصه و توهم را ایجاد می‌کنند. گروهی از محققین در مرکز شناسایی مغز انسان توانسته‌اند ثابت کنند که اثر این قارچ‌ها درست شبیه آن چیزی است که ما در خواب و رویا تجربه می‌کنیم.

 در آزمایشی که این پژوهشگران ترتیب داده بودند، در پایینی از سایلوسیبین، ماده شیمیایی موجود در قارچ‌های روانگردان (Psilocybin Mushroom یا به زبان عامیانه Shroom) که منجر به ایجاد توهم می‌شود، به ۱۵ داوطلب تزریق شد. در مقابل، به گروه دیگر هیچ دارویی تزریق نشد. سپس با استفاده از تکنولوژی «ترسیم مغز» (Brain Imaging) محققین توانستند بخش‌های فعال در مغز داوطلبین را مشاهده کنند. در بین اعضای گروهی که سایلوسیبین به آنها تزریق شده بود بخش‌هایی از مغز که معمولا در هنگام خواب و رویا فعال می‌شوند، فعالیت‌های بسیار بیشتری نسبت به گروه دیگر مشاهده شد. همچنین سایلوسیبین فعالیت مغز در بخش‌های مرتبط با احساسات و خاطرات را افزایش داد. بنا به گفته این محققین، این آثار بسیار شبیه به آن چیزی هستند که ما در هنگام خواب دیدن تجربه می‌کنیم.

رابرت کارهارت-هریس، نوروفارماکولوژیست (داروشناس اعصاب) در کالج ایمپریال لندن به واشینگتن پست می‌گوید: «به نظر می‌رسد که پس از مصرف این قارچ‌ها بخش‌های مرتبط با سیستم احساسات در مغز فعال می‌شود... وقتی به مغز فردی که دارد خواب می‌بیند نگاه کنید، دقیقا همان نقاط فعال مغز را خواهید دید».

وقتی از افرادی که قارچ‌های روانگردان را مصرف کرده‌اند پرسیده می‌شود که تجربه خود را بگویند، همه آنها حسشان را شبیه به حالت خواب و رویا توصیف می‌کنند. قارچ‌ها بر خلاف سایر مواد مخدر حالت خوشایند و شاد غیرطبیعی را به وجود نمی‌آورند. شاید این دست‌آوردها برای بسیاری چندان هم دور از انتظار نباشد، اما توجه داشته باشید که مصرف قارچ روان‌گردان، فعالیت بخش‌هایی از مغز که به حس بودن و ضمیر خودآگاه ما مرتبط هستند را نیز کاهش می‌دهد. این موضوع باعث می‌شود تا مصرف‌کننده رویا و خیال خود را بسیار واقعی‌تر و وسیع‌تر تصور کند. کارهارت-هریس طی مقاله‌ای در این رابطه می‌نویسد: «این موضوع می‌تواند نشان دهد که چرا مواد روان‌گردان می‌توانند به عنوان دارو برای برخی اختلالات روانی خاص مفید باشند.»

این یافته‌ها فعلا خام هستند و برای معتبر بودن نیازمند انجام آزمایشات بیشتر هستند. در صورت تایید نتایج این تحقیقات بالاخره می‌توان گفت که مبنایی بیولوژیک برای پدیده «گسترش هشیاری» که یکی از مشخصه‌های داروهای روان‌گردان است پیدا شده است.