پارازیت روی ابرها

همه تقصیرها را نیندازیم گردن شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی! دلیل اینکه با وقوع هر رویداد طبیعی مثل خشکسالی و تداوم آن، ذهن خیلی از افراد جامعه می‌رود سراغ ابردزدی، هارپ، بی‌حجابی و... این است که در شرایط بحرانی، خیلی از ما به‌دنبال توضیح‌ و توجیه ساده و فوری برای پدیده‌های پیچیده اقلیمی می‌گردیم. برای همین اغلبمان بی‌خیال علم و توجیهات علمی شده و دست به دامان باورهایی ساده می‌شویم. در چنین شرایطی است که مثلاً برای خشکسالی توجیهاتی مثل ابردزدی را می‌تراشیم و عده‌ای دیگر هم برایش راه‌حل‌های فضایی ارائه می‌دهند که بیایید آب‌های خلیج فارس را برای تولید ابر و باران، تبخیر کنیم! تقصیر فضای مجازی هم فقط این است که این توضیح و توجیهات شبه‌علمی و گاه مسخره را به‌سرعت در جامعه رواج می‌دهد.

ابرهای عقیم

دلیل نه چندان تازه‌ای که برای وقوع خشکسالی تراشیده‌ایم و چند روزی است در شبکه‌های اجتماعی هم دست به دست می‌شود « امواج و پارازیت»‌ها هستند! شما ممکن است اولین بار باشد که شنیده باشید: «پارازیت‌ها ابرهای باران‌زا را عقیم می‌کنند» اما این خرافه شبه‌عالمانه حرف امروز و دیروز نیست. حدود هشت سال پیش هم وقتی خشکسالی امان همه‌مان را برید و زنگ خطر کم‌آبی و بحران بی‌آبی را به صدا در آورد خیلی‌ها گفتند این امواج و پارازیت‌های انسان‌ساخت هستند که به ابرها اجازه صعود و به باران فرصت نزول را نمی‌دهند. گروهی دیگر هم ریزگردها و ذرات خاک و غبار را مانع تشکیل ابر و علت نباریدن باران دانستند. دی ماه۱۳۹۶ بسیاری از متخصصان و اساتید دانشگاه در پاسخ به این شایعات به خبرگزاری‌ها گفتند اولاً ذرات گردوغبار نمی‌توانند مانع تشکیل ابر و صعود آن شوند و اصولاً وجود گردوغبار می‌تواند به بارندگی بیشتر کمک کند. در ضمن آن‌ها تأکید کردند از نظر علمی، مقوله پارازیت‌ها هیچ ربطی به تشکیل ابر و بارش یا نباریدن ابرها ندارد.

ابرِ شایعات

در سال ۱۳۹۷ هم با تداوم کم‌بارشی و خشکسالی، شایعه و شائبه تأثیر پارازیت‌های انسان‌ساخت بر بارش باران در رسانه‌های مجازی داغ شد. جوری که مرحوم پروفسور «کردوانی» مجبور شد توضیح دهد که: «پارازیت ربطی به خشکسالی ندارد... به دلیل گرم شدن زمین مناطق پربارش و کشورهایی که همیشه میزان بارندگی برف و باران بالاتری داشتند با افزایش بارندگی مواجه شده‌اند و ایران به دلیل اینکه کشوری خشک به شمار می‌رود و جزو مناطق کم‌باران است به علت همین گرمایش زمین با کاهش بارندگی روبه‌رو شده است».دو روز پیش هم «احد وظیفه» رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور گفت: «امواج رادیویی و مایکروویو در شدت و انرژی‌ای که برای ارتباطات مخابراتی تولید می‌شوند، هیچ واکنشی با ذرات ابر ندارند... موضوع پارازیت اساساً ارتباطی با هواشناسی ندارد و از نظر علمی هم جایگاهی در بحث بارش ندارد... افرادی پیدا می‌شوند که با مطالعه ناکافی یا اظهارنظرات غیرکارشناسانه به این باور غلط دامن می‌زنند... مردم عادی جامعه هم چون اصطلاحاً فنی نیستند و از ماهیت دقیق موضوع اطلاع ندارند، ممکن است ابرِ شایعه در باورشان شکل بگیرد...».