فعالیت دانشگاه‌ها صرفاً در قالب مقالات علمی پیگیری می‌شود/توانمندسازی دانشجویان؛ رسالت اجتماعی مغفول‌مانده است
محمد وهابی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی و دبیر باشگاه پژوهشگر جوان و نخبگان واحد تهران مرکزی، در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه دانشگاه‌های کشور به‌جای ایفای نقش‌های متنوع، تنها به تولید مقالات پژوهشی متمرکز شده‌اند، اظهار داشت: دانشگاه‌های ما در ایران عملاً تنها به سمت رسالت پژوهشی مقاله‌محور حرکت کرده‌اند؛ به این معنا که بیشتر فعالیت‌ها صرفاً در قالب مقالات علمی پیگیری می‌شود؛ در حالی که بسیاری از این پژوهش‌ها کاربرد داخلی ندارند.
توانمندسازی دانشجویان؛ رسالت اجتماعی مغفول‌مانده
وی با تأکید بر اینکه دانشگاه‌ها وظیفه‌ای اجتماعی نیز بر عهده دارند، گفت: یکی از مهم‌ترین رسالت‌های اجتماعی هر دانشگاه، توانمندسازی دانشجویانی است که در آن تحصیل می‌کنند. در باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، توانمندسازی به معنای واقعی آن مدنظر قرار گرفته است؛ ما تلاش می‌کنیم تیم‌هایی تشکیل دهیم که دانشجویان در قالب آن‌ها کار گروهی را بیاموزند.
ضعف آموزش کار گروهی در سیستم آموزشی ایران
این مقام مسئول با اشاره به ضعف آموزش مهارت‌های گروهی در نظام آموزشی کشور تصریح کرد: در ایران، آموزش فردمحور است. ما در دوران مدرسه کار گروهی را نیاموخته‌ایم. ایرانی‌ها به‌صورت فردی افراد قدرتمندی هستند، اما در کار تیمی ضعیف عمل می‌کنیم. نمونه‌اش این است که در رشته‌های انفرادی مانند کشتی قهرمان جهان می‌شویم، اما در فوتبال که نیاز به کار تیمی دارد، موفق نیستیم.
شناسایی استعدادهای متنوع در باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان
وهابی با اشاره به فعالیت‌های باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان گفت: این باشگاه با هدف شناسایی استعدادها و تیم‌سازی تأسیس شده است. وقتی می‌گوییم استعداد، منظور تنها افرادی با نمرات بالا نیستند؛ کسی که مهارت فنی بالا دارد یا دارای هوش اجتماعی بالاست نیز جزو استعدادها به شمار می‌رود. هدف ما این است که بتوانیم این استعدادهای گوناگون را در قالب تیم‌های مکمل کنار هم قرار دهیم.
مسابقات روبوکاپ؛ بستری برای تقویت کار گروهی
وی با اشاره به اینکه ایجاد انگیزه برای تیم‌سازی از دیگر اهداف باشگاه است، افزود: یکی از عوامل انگیزشی در این مسیر، مسابقات روبوکاپ است. این مسابقات که با حمایت انجمن ملی روبوکاپ و به‌ویژه دکتر موسی‌خانی برگزار می‌شود، بستری برای به‌کارگیری عملی دانش‌ها و تمرین مهارت‌های گروهی فراهم می‌کند.
برگزاری نوزدهمین دوره مسابقات روبوکاپ آزاد ایران
این عضو هیئت علمی دانشگاه ادامه داد: مسابقات روبوکاپ ایران اپن ۲۰۲۵، نوزدهمین دوره خود را با حضور بالغ بر ۲۲۰۰ شرکت‌کننده در قالب بیش از ۴۰۰ تیم برگزار کرد. این رقابت‌ها در دو سطح دانش‌آموزی و دانشجویی برگزار می‌شود. هدف ما این بود که علاوه بر دانشجویان، دانش‌آموزان مدارس سما نیز فرصت شرکت در این رویداد را داشته باشند تا توانمندسازی از سطوح پایین‌تر آموزشی نیز آغاز شود.
برگزاری لیگ‌های متنوع در سطح دانشجویی
وهابی با تشریح لیگ‌های مختلف در سطح دانشجویی عنوان کرد: «ما پنج لیگ اصلی در این دوره داریم. اولین آن، لیگ دمو است که شامل دو زیرشاخه “از ایده تا پوستر” و “از ایده تا محصول” است. لیگ دوم، مربوط به خودروهای خودران است.»
شبیه‌سازی بازی تیمی در فوتبال ربات‌ها
وی با بیان اینکه سومین لیگ مربوط به شبیه‌سازی بازی فوتبال است، توضیح داد: در این لیگ، دو تیم ۱۱ نفره از فوتبالیست‌های دوبعدی شبیه‌سازی می‌شوند و شرکت‌کنندگان باید یک برنامه کامپیوتری بنویسند که بتواند عملکرد تیمی این ربات‌ها را مدیریت کند.
حضور ربات‌های پرنده و صنعتی در رقابت‌ها
وی افزود: چهارمین لیگ، لیگ ربات‌های پرنده یا UAV است. پنجمین لیگ نیز به ربات‌های صنعتی اختصاص دارد که در محیط کاری فعالیت می‌کنند؛ برای مثال ربات‌هایی که پیچ و مهره‌های افتاده را شناسایی کرده، جمع‌آوری و به محل مناسب منتقل می‌کنند.
لیگ دمو؛ از ایده تا محصول
وهابی درباره لیگ دمو اظهار داشت: هدف از این لیگ، هدایت ایده‌ها به سمت محصولات کاربردی است. دانشجویان می‌آموزند چگونه مفاهیم علمی را در قالب محصولی واقعی پیاده‌سازی کنند. برای مثال، در مبحث پایداری و تعادل ربات، وقتی دانشجو آن را به‌صورت عملی در ساخت ربات تجربه می‌کند، عمق یادگیری بسیار بیشتر از حالت تئوری خواهد بود.
تبدیل ایده‌ها به محصولات تجاری در لیگ دمو
محمد وهابی، عضو هیئت علمی گروه مهندسی مکانیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، درخصوص لیگ دمو گفت: در این لیگ، ما به دنبال ایده‌هایی هستیم که دانشجویان ابتدا در مرحله اول آن‌ها را به یک طرح و شبیه‌سازی تبدیل کنند و سپس این ایده‌ها را به محصولی تبدیل کنند که قابل ارائه به سرمایه‌گذاران باشد. هدف این است که دانشجویان بتوانند این محصولات را به تولید انبوه برسانند.
وی ادامه داد: در سال گذشته، تیمی داشتیم که موفق شد ربات خود را بفروشد و حتی در نمایشگاه‌های مختلف شرکت کند. برخی از تیم‌ها نیز توانستند اسپانسرهایی با ارزش بیش از ۵۰۰ میلیون تومان جذب کنند. این امر نشان‌دهنده موفقیت ما در توانمندسازی دانشجویان و آماده‌سازی آن‌ها برای ورود به بازار کار و حتی کارآفرینی است.
رشد تیم‌ها در مسابقات روبوکاپ
این مقام مسئول با اشاره به تعداد تیم‌های شرکت‌کننده در لیگ‌های مختلف، افزود: امسال در لیگ دمو ۲۳ تیم شرکت داشتند که رشد خوبی نسبت به سال گذشته داشتند. در لیگ خودروهای خودران ۱۱ تیم و در لیگ شبیه‌سازی فوتبال ربات‌ها نیز ۱۳ تیم حضور داشتند. البته برخی از تیم‌ها موفق به کسب امتیاز برای ورود به مرحله نهایی مسابقات نشدند.
لیگ‌های دانش‌آموزی؛ زمینه‌سازی برای جذب نسل آینده به رباتیک
وهابی با اشاره به لیگ‌های دانش‌آموزی برگزار شده در این دوره، گفت: در بخش دانش‌آموزی، ۱۷ لیگ برگزار می‌شود که شامل ربات‌های فوتبالیست با یک، دو و سه ربات، شبیه‌سازی فوتبال و لیگ‌های مرتبط با هوش مصنوعی است. یکی از جذاب‌ترین لیگ‌ها، لیگ "لاین ریسکئو" است که در آن ربات‌ها باید در یک مسیر مشخص به کمک هوش مصنوعی تغییر مسیر دهند تا به یک مصدوم برسند. همچنین، لیگ "ماز ریسکئو" در نظر دارد که ربات‌ها باید در یک هزارتو حرکت کرده و مسیر درست را برای رسیدن به مصدوم پیدا کنند.
وی افزود: لیگ طراحی و ساخت نیز یکی دیگر از بخش‌های جذاب است که دانش‌آموزان در آن باید قطعات مورد نیاز خود را از قبل آماده کرده و در مدت زمان سه ساعت رباتی بسازند که وظیفه مشخصی را انجام دهد.
رقابت‌های جهانی روبوکاپ و معرفی تیم‌های برگزیده
وهابی در ادامه از برگزاری مسابقات جهانی رباتیک و سهمیه‌های کسب‌شده برای تیم‌های برتر این رقابت‌ها خبر داد و گفت: خوشبختانه انجمن ملی روبوکاپ ایران به ریاست دکتر موسی‌خانی توانسته است سهمیه‌های مسابقات جهانی را در برخی از لیگ‌ها به دست آورد. برخی از لیگ‌ها نمونه خارجی ندارند و داوری‌ها به صورت کاملاً مستقل برگزار می‌شود.
برنامه‌ریزی دقیق برای آماده‌سازی تیم‌ها
وی با اشاره به نحوه برگزاری مسابقات و چالش‌های آن گفت: در این رقابت‌ها، دانش‌آموزان و دانشجویان باید ربات‌های خود را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که بدون کمک مربی‌ها، از طریق هوش مصنوعی، وظایف محوله را انجام دهند. این رقابت‌ها در زمین‌های آماده‌شده برگزار می‌شود و تیم‌ها هیچ‌گونه اطلاعی از مسائل خاصی که در مسابقات پیش خواهد آمد، ندارند.
هدف نهایی؛ تبدیل آموزه‌های علمی به محصول کاربردی
وهابی داشت: هدف اصلی ما از برگزاری این مسابقات، ترغیب دانشجویان به تبدیل آموزه‌های علمی خود به دانش فنی و سپس به محصول است. امیدواریم این روند، دانشجویان را برای ورود به دنیای واقعی کار و صنعت آماده کند و به خلق محصولات نوآورانه منجر شود.»
موفقیت تیم‌های دانشگاه آزاد اسلامی در مسابقات جهانی
محمد وهابی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، با اشاره به موفقیت‌های دانشگاه آزاد اسلامی قزوین در مسابقات جهانی روبوکاپ، گفت: «تیم‌های دانشگاه آزاد اسلامی قزوین در رقابت‌های جهانی روبوکاپ شرکت کرده و موفق به کسب رتبه‌های برتر در لیگ‌های مختلف شده‌اند. به‌عنوان مثال، تیم‌های ربات نجات، امداد، ربات‌های فوتبالیست و شبیه‌سازی فوتبال ایران توانستند مقام‌های عالی در این مسابقات کسب کنند.
تجاری‌سازی ایده‌ها؛ هدف لیگ دمو
وی با اشاره به بخش‌های مختلف لیگ دمو، افزود: یکی از اهداف اصلی لیگ دمو، تجاری‌سازی ایده‌ها و تبدیل آن‌ها به محصول است. در همین راستا، امروز یکی از تیم‌های دانشجویی که توانسته بود ایده خود را به محصولی قابل عرضه تبدیل کند، پیشنهاد همکاری و اسپانسرینگ از یکی از شرکت‌های بزرگ خودروسازی دریافت کرد.
جذب اسپانسر؛ معیار داوری در لیگ دمو
وهابی ادامه داد: در فرایند داوری لیگ دمو، یکی از آیتم‌هایی که برای امتیازدهی در نظر گرفته می‌شود، توانایی تیم‌ها در پرزنت کردن ایده‌های خود و جذب اسپانسر است. حتی جذب اسپانسر با مبلغ کوچک نیز در برگه داوری امتیاز دارد و تیم‌هایی که در این زمینه موفق عمل کرده‌اند، امتیاز ویژه‌ای دریافت می‌کنند.
لیگ دمو در بخش دانش‌آموزی
وی همچنین از برگزاری لیگ دمو در بخش دانش‌آموزی یاد کرد و گفت: در کنار لیگ دمو برای دانشجویان، ما یک لیگ دمو برای دانش‌آموزان نیز داریم که در آن، دانش‌آموزان با ایده‌های نوآورانه خود وارد رقابت می‌شوند و سعی می‌کنند ایده‌های خود را به محصولی کاربردی تبدیل کنند.
اهمیت ارائه ایده‌های تجاری در مسابقات
وهابی در پایان خاطرنشان کرد: هدف ما از برگزاری این مسابقات، علاوه بر ارتقای دانش فنی، تربیت افرادی است که بتوانند ایده‌های خود را به محصولاتی قابل تجاری‌سازی تبدیل کنند. این روند باعث می‌شود که دانشجویان و دانش‌آموزان بتوانند در بازار کار واقعی حضور پیدا کرده و به کارآفرینی دست یابند.
انتهای پیام
Authors: صاحب‌خبران - جدیدترین و آخرین اخبار ایران و جهان - علمی-فناوری