اسرار داغ‌ترین نقطه منظومه شمسی | سطحی صاف چون آینه در دل جهنم مشتری!
همشهری آنلاین[1] - یکتا فراهانی: ماه آتشفشانی «آیو» که به‌خاطر فوران‌های بی‌امان و سطح جهنمی‌اش مشهور است، حالا راز تازه‌ای را فاش کرده است. در جدیدترین عبور فضاپیمای جونو از نزدیکی این قمر پرآشوب مشتری، تصویری شگفت‌انگیز از دریاچه‌ای ثبت شده که سطح آن به‌قدری صاف و براق است که بازتاب نور را همچون شیشه به نمایش می‌گذارد. این کشف نه‌تنها جذابیت‌های بصری تازه‌ای از آیو ارائه می‌دهد، بلکه درک ما از فرایندهای زمین‌شناسی در اجرام آسمانی دیگر را نیز دگرگون می‌کند.
سطحی صاف در دل گدازه‌ها
در تازه‌ترین یافته‌های مأموریت جونو، تیم علمی ناسا تصویری از منطقه‌ای به نام «لوکی پاترا» (Loki Patera) منتشر کرده‌اند؛ دریاچه‌ای عظیم از گدازه با جزایری درون آن که در میان حلقه‌ای از مواد داغ قرار دارند. این دریاچه به‌اندازه‌ای صاف است که بازتاب نور آن همانند شیشه‌های آتشفشانی (obsidian) روی زمین به چشم می‌آید.
بازتاب‌های ثبت‌شده نشان می‌دهد بخش‌هایی از سطح آیو با سرعت زیادی سرد شده و به حالت صیقلی درآمده‌اند. این داده‌ها نمایشی از پویایی بی‌وقفه و شگفت‌انگیز سطح آیو را به نمایش می‌گذارند؛ جایی که هر لحظه ممکن است فوران جدیدی ظاهر یک منطقه را دگرگون کند.
بیشتر بخوانید :
چهره همیشه در حال تغییر آیو
آیو پرآشوب‌ترین و فعال‌ترین قمر در کل منظومه شمسی است. نیروی گرانشی عظیم مشتری [2]و دیگر قمرهای اطراف، باعث کشیده‌شدن و فشرده‌شدن مداوم پوسته این ماه می‌شود. نتیجه، گرمایی درونی است که انرژی لازم برای فوران‌های آتشفشانی عظیم را فراهم می‌کند.
سطح این قمر همواره در حال تغییر است: قله‌های جدید از گدازة سرد شده پدید می‌آیند و اندکی بعد توسط جریان جدیدی از مواد مذاب پوشیده می‌شوند. آیو محیطی خشن با جو بسیار نازک و پرتوزایی بالا دارد؛ جایی که هیچ شکل حیاتی نمی‌تواند دوام بیاورد.
ثبت اولین تصویر از قطب جنوب آیو
در عبورهای اخیر، فضاپیمای جونو موفق شد با ابزار رادیومتر مایکروویو (MWR)، تصاویری از دمای سطح در مناطق مختلف آیو به دست آورد. این داده‌ها نشان دادند قطب‌های آیو نسبت به مناطق میانی، سردتر هستند؛ موضوعی که تأییدی است بر تمرکز فعالیت‌های آتشفشانی در نواحی خاص.
از سوی دیگر، همین ابزار مشخص کرده سطح آیو نسبت به دیگر قمرهای بزرگ مشتری، صاف‌تر و هموارتر است. این یافته‌ها به درک بهتر از ساختار داخلی و فعالیت‌های زیرسطحی این قمر کمک می‌کند.
ادامه مأموریت: از آیو تا دل مشتری
هدف کلیدی مأموریت جونو، شناخت دقیق‌تر مشتری و ساختار آن است. یکی از چالش‌های اصلی، تعیین میزان آب موجود در جو این سیاره غول‌پیکر است. داده‌های تازه نشان می‌دهد آب در مناطق استوایی مشتری حدود سه تا چهار برابر بیشتر از مقدار معمول در خورشید است.
این یافته‌ها در تضاد با داده‌های کاوشگر گالیله در سال ۱۹۹۵ هستند که منطقه‌ای خشک از جو مشتری را ثبت کرده بود. حالا مشخص شده آن منطقه یک استثنا بوده است، نه یک قاعده.
با هر عبور جدید، جونو اطلاعات دقیق‌تری درباره طوفان‌های قطبی، ساختار داخلی و عناصر تشکیل‌دهنده مشتری ثبت می‌کند؛ و در این میان، قمر پرشور آیو همچنان نقش کلیدی در کشف اسرار منظومه شمسی [3]ایفا می‌کند.
آیینه‌ای در دل آتش
ماه آیو با تمام فوران‌های داغ و ظاهر جهنمی‌اش، حالا سطحی شفاف و آرام را در دل طوفان خود آشکار کرده است. این تضاد خیره‌کننده، تصویری تازه از پویایی و پیچیدگی فرایندهای زمین‌شناسی در اجرام فرازمینی به ما نشان می‌دهد. مأموریت جونو ادامه دارد و با هر عبور تازه‌اش، بخشی دیگر از رازهای کیهان را برایمان فاش می‌کند.
References
- ^همشهری آنلاین (www.hamshahrionline.ir)
- ^. نیروی گرانشی عظیم مشتری (www.hamshahrionline.ir)
- ^اسرار منظومه شمسی (www.hamshahrionline.ir)
Authors: صاحب‌خبران - جدیدترین و آخرین اخبار ایران و جهان - علمی-فناوری