راه اندازی بانک مواد ژنتیکی استاندارد برای ویروس‌های خطرناک

آقای رضا آذربایجانی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما^[2] افزود: افراد وقتی به بیماری‌هایی با عامل بیماری زایی ویروسی، باکتریایی یا ژنتیکی مبتلا می‌شوند نیازمند مراجعه به آزمایشگاه تشخیصی هستند تا بتوانند وارد مرحله درمان شوند.

وی گفت: نخستین قدم در راستای تشخیص استانداردسازی، آزمون مبتنی بر نمونه‌های استاندارد است و اگر نتیجه مثبت یا منفی از این آزمایش به دست آوریم ایده آل این است که این نتیجه قطعیت داشته باشد و پزشک بر اساس آن، درمان را آغاز کند.

آذربایجانی افزود: آزمایشگاه‌ها برای این موضوع به لحاظ سخت افزاری نیازمند استاندارد سازی هستند و دانش بالایی هم باید داشته باشند، اما از آن مهم‌تر این است که اگر روی عامل زیستی آزمایش می‌کنند حتماً باید نمونه‌های مثبت و منفی قطعی را داشته باشند که اگر نتیجه آزمایش مثبت شد به استناد نمونه مثبت قطعی و اگر نمونه آزمایش قطعی شد به استناد نمونه منفی قطعی، بتوانند درباره صحت و سقم آزمایش ادعای موثق داشته باشند.

مدیر بانک ویروس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران گفت: با در نظر گرفتن این موضوع نمونه مرجع استاندارد مثل دستگاه‌های پیشرفته از الزامات هر آزمایشگاهی برای تشخیص بیماری است.

وی گفت: ایران با راه‌اندازی طرح ملی ایجاد بانک مواد ژنتیکی مرجع و گواهی‌شده (CGRMs) به جمع کشور‌های پیشرفته در ارائه سازه‌های ژنتیکی استاندارد پیوست. وی گفت: این اقدام که در مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران وابسته به جهاد دانشگاهی صورت گرفته، مرحله نخست خود را با ایجاد بانک سازه‌های ژنتیکی برای ویروس‌های تب دنگی، تب زرد، آبله میمون، زیکا و چیکونگونیا آغاز کرده است.

آقای آذربایجانی افزود: این طرح در همکاری مشترک بانک DNA و داده‌های ژنومی و بانک ویروس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران انجام شده و هدف آن تأمین نیاز‌های تحقیقاتی و تشخیصی در حوزه بیماری‌های ویروسی مطابق با استاندارد‌های جهانی است.

وی گفت: مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران به عنوان زیست بانک مرکزی کشور، با استفاده از فناوری پیشرفته و استاندارد‌های بین‌المللی موفق شده است مواد مرجع زیستی را جمع‌آوری و استانداردسازی کند و این بانک‌ها راهی مؤثر برای دسترسی محققان، دانشگاه‌ها و مراکز درمانی به نمونه‌های استاندارد فراهم می‌کنند و می‌توانند در توسعه دارو‌ها و تحقیقات علمی نقش بسزایی ایفا کنند.

مدیر بانک ویروس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران گفت: ایجاد بانک سازه‌های ژنتیکی استاندارد امکان دسترسی محققان به مواد مرجع را فراهم و زمینه توسعه تحقیقات و پاسخگویی به نیاز‌های پزشکی را تسهیل می‌کند و این اقدام به تشخیص سریع‌تر و دقیق‌تر بیماری‌ها کمک می‌کند و در نتیجه موجب درمان مؤثرتر خواهد شد.

وی افزود: راه‌اندازی بانک سازه‌های ژنتیکی مرجع علاوه بر ارتقای کیفیت تحقیقات علمی، نقشی کلیدی در حفظ سلامت عمومی ایفا می‌کند و با توجه به شیوع بیماری‌های ویروسی در سال‌های اخیر، این اقدام گامی مؤثر در راستای پیشگیری و کنترل بیماری‌ها به شمار می‌رود.