دانشمندان به «نقطه کلیدی» پیری مغز دست یافتند
پژوهشگران موسسه آلن در مطالعه‌ای روی موش‌ها، در یک «نقطه خاص» از مغز، سلول‌هایی را شناسایی کردند که با افزایش سن «تغییرات عمده‌ای» پیدا می‌کنند. آن‌ها به دلیل شباهت‌های زیاد بین مغز موش و انسان، از این حیوان استفاده کردند.
هونگ‌کوی زنگ، یکی از نویسندگان این مطالعه و مدیر بخش علوم مغز در موسسه آلن در سیاتل، می‌گوید: «مغز ما از هزاران سلول تشکیل شده است که عملکردهای مختلفی دارند. این مطالعه نشان می‌دهد که انواع سلولهای مختلف در برابر فرایند پیری به شکلی متفاوت حساس‌اند.»
به گزارش نیویورک‌پست، محققان برای تجزیه و تحلیل بیش از ۱.۲ میلیون سلول مغزی موشهای جوان دو ماهه و موشهای مسن ۱۸ ماهه، از توالی‌یابی آر‌ان‌ای (RNA) و ابزارهای نقشه‌برداری مغزی استفاده کردند. موش ۱۸ ماهه معادل یک انسان میانسال است.
به گفته زنگ، محققان سلول‌ها را به ۸۴۷ نوع مختلف گروه‌بندی و حدود دو هزار و ۵۰۰ ژن را که با افزایش سن تغییر می‌کنند، شناسایی کردند.
محققان در سلولهای مرتبط با پیری، «افزایش التهاب» و «کاهش عملکرد نورونی» را مشاهده کردند. طبق توضیحات زنگ، تغییرات در این ژن‌ها به ساختار و عملکرد نورونی آسیب‌دیده در بسیاری از انواع نورون‌ها و سلولهای گلیالی (که به نورون‌ها کمک و از آن‌ها پشتیبانی می‌کنند) اشاره دارد. در انواع سلولهای ایمنی و عروقی (سلولهای رگ‌های خونی) مغز هم افزایش پاسخ ایمنی و التهاب مشاهده شد.
به گفته محققان، سلولهای هیپوتالاموس مغز، بخشی که با مصرف غذا، تعادل انرژی و سوخت‌وساز مرتبط است، بیشترین تغییرات را داشتند.
زنگ اشاره کرد که این موضوع نشان می‌دهد که این منطقه یک «نقطه خاص برای پیری» است و ممکن است میان رژیم غذایی، عوامل سبک زندگی، پیری مغز و خطر اختلالات شناختی مرتبط با سن ارتباطی وجود داشته باشد. او گفت: «یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد حفظ یک سبک زندگی سالم، ارتقای وضعیت متابولیک سالم و کاهش التهاب در بدن و مغز می‌تواند فرایند پیری را کند کند یا به تاخیر بیندازد و خطر بیماری‌های مغزی مرتبط با پیری را کاهش دهد.»
محققان امیدوارند این کشف علمی به شناسایی روش‌های درمانی جدید برای مشکلات مرتبط با پیری و بهبود عملکرد سلولهای مغزی کمک و از بروز بیماری‌های تخریب‌کننده سلولهای عصبی مرتبط با افزایش سن، جلوگیری کند.
زنگ افزود: «پیری مهم‌ترین عامل خطر برای بسیاری از بیماری‌های مغزواعصاب است. مطالعه ما نقشه ژنتیکی دقیقی را فراهم می‌کند که نشان می‌دهد کدام نوع سلولهای مغزی ممکن است بیشتر تحت تاثیر پیری قرار گیرند و به منظور توسعه درمان‌های جدید برای بیماری‌های مغزی مرتبط با پیری، هدف گرفتن ژن‌ها و سلولهای مشخصی را پیشنهاد می‌کند.»
با این حال پژوهشگران به محدودیت‌های این مطالعه نیز اشاره کردند. به گفته زنگ، «محدودیت اصلی مطالعه این است که این یافته‌ها تنها همبستگی دارند و ما هنوز نمی‌دانیم آیا تغییرات مشاهده‌شده در بیان ژن‌ها در سلولهای خاص علت پیری مغز است یا خیر.» به عبارت دیگر، این مطالعه به‌عنوان یک مبنای علمی عمل می‌کند که در مورد ژنتیک مغز و سلولهای هدف برای تحقیقات بعدی اطلاعات دقیق‌تری فراهم می‌کند. به این ترتیب، این تحقیق به‌طور مستقیم نتایج نهایی یا درمانی ارائه نمی‌دهد، بلکه داده‌ها و نقشه‌هایی را فراهم می‌آورد که تحقیقات بعدی می‌توانند بر اساس آن‌ها پیش بروند.
دکتر ارنست لی موری، متخصص مغز و اعصاب از تنسی که در این مطالعه شرکت نداشت، خاطرنشان می‌کند که تحقیقات جدید شواهد موجود درباره نقش رژیم غذایی در سلامتی مغز انسان را تقویت می‌کنند.
به گفته او، تاثیر التهاب در بروز بیماری‌های مرتبط با پیری مانند آلزایمر پیش‌تر مشخص شده است و شواهد فزاینده نشان می‌دهند که بسیاری از این بیماری‌ها از طریق رژیم غذایی و ورزش قابل‌پیشگیری‌اند. تغییر رژیم غذایی به‌گونه‌ای که غذاهای فراوری‌شده حذف شوند و آغاز عادت‌هایی مانند روزه‌داری متناوب می‌توانند التهاب سلولی را که عامل بسیاری از بیماری‌ها است، کاهش دهد.
نتایج این پژوهش در مجله «طبیعت/نیچر» (Nature) منتشر شده است.
∎[2][3]
Authors: صاحب‌خبران - جدیدترین و آخرین اخبار ایران و جهان - علمی-فناوری