از رفع فیلتر گوگل‌پلی و واتس‌اپ تا رفع محدودیت‌ها به شرط حمایت از سکوهای داخلی
پس از گذشت بیش از یک ماه از برگزاری آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی، امروز ظهر (۴ دی) جلسه این شورا با حضور سران قوا در حال برگزاری است. دستور اصلی این جلسه به تصمیم‌گیری نهایی در مورد فیلترینگ و رفع محدودیت‌های اینترنتی اختصاص دارد.
طبق خبر‌های تایید نشده احتمال رفع فیلتر از تمامی پلتفرم‌های پر مخاطب در این جلسه بسیار کم است و قرار است برای جلب نظر تمامی اعضای شورای عالی فضای مجازی، وعده رئیس جمهور برای رفع فیلترینگ به صورت مرحله به مرحله انجام شود. طبق اطلاعاتی که «شرق» به دست آورده در مرحله اول قرار است از گوگل‌پلی و واتس‌اپ رفع فیلتر شود. همچنین طبق شنیده‌های «شرق» در طرح مرحله به مرحله خروج پلتفرم‌های از فیلترینگ به نکاتی اشاره شده که همگی از سند ملی شبکه ملی اطلاعات استخراج شده است. در واقع شورا در شرایطی به رفع فیلتر از دو پلتفرم اجازه داده که برای نمونه بسته حمایتی تبلیغاتی به مبلغ ۵ میلیارد تومان به پیام‌رسان‌های داخلی اعطا شود، اینترنت اقشار ساماندهی شود یا با فیلتر‌شکن‌ها مقابله جدی صورت بگیرد.
به گزارش «فن‌زی»، در حالی که تا دیروز (۳ دی) گمانه‌زنی‌هایی در مورد برگزاری جلسه جدید شورای عالی فضای مجازی مطرح بود، امروز صبح (۴ دی) ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه بازدید از نمایشگاه تلکام ۱۴۰۳، از مشخص شدن نتیجه جلسه شورای عالی فضای مجازی درباره فیلترینگ در عصر امروز خبر داد. او با تاکید بر رویکرد کارشناسی وزارتخانه در این خصوص، گفت: «نگاه وزارت ارتباطات به موضوع رفع فیلترینگ کاملاً فعال و کارشناسانه بوده است. تلاش کردیم این مساله را در فضایی دور از هیاهوهای سیاسی دنبال کنیم و با رویکردی کارشناسی به پیش ببریم.»
امروز هم روزنامه «شرق»[1] در گزارشی خبر داد که سیاست کلی که در جلسه امروز شورا پیگیری خواهد شد یا برداشتن یک‌جا فیلترینگ از پلتفرم‌های محبوب خواهد بود یا رفع فیلترینگ از پلتفرم‌ها به صورت گام‌به‌گام صورت خواهد گرفت.
حالا در آستانه برگزاری جلسه امروز شورای عالی فضای مجازی با حضور سران سه قوه، رفع فیلترینگ به صورت مرحله‌ای بیش از پیش پررنگ شده است.
گوگل‌پلی و واتس‌اپ در صف اول رفع فیلتر
اگر قرار بر رفع مرحله‌ای به مرحله‌ای فیلترینگ از پلتفرم‌ها باشد، شنیده می‌شود که واتس‌اپ و گوگل‌پلی در صف اول برای خارج شدن از لیست فیلتر قرار دارند و در مرحله بعد نام پلتفرم‌هایی مانند یوتیوب و تلگرام دیده می‌شود. دو پلتفرم واتس‌اپ و گوگل‌پلی در آخرین روزهای شهریور سال ۱۴۰۱ و بعد از شروع اعتراض‌ها به بهانه به خطر انداختن امنیت به همراه بسیاری دیگر از پلتفرم‌های محبوب از جمله اینستاگرام، لینکدین، اپل‌استور و… فیلتر شدند. بعد از افزایش اعتراض مردم و کسب‌وکارها به این محدودیت احمد وحیدی، وزیر کشور دولت سیزدهم اعلام کرد با برطرف شدن مشکلات امنیتی از این پلتفرم‌ها رفع فیلتر خواهد شد. با این حال یک ماه بعد از این اظهارت عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات دولت سیزدهم، دبیر شورای عالی فضای مجازی در آن زمان یعنی عبدالحسن فیروزآبادی یا افرادی چون غلامرضا جلالی، فرمانده پدافند غیرعامل اعلام کردند این پلتفرم‌ها به دستور شورای عالی امنیت ملی فیلتر شده‌اند و تا زمانی که به کشور تعهد ندهند که قوانین داخلی را می‌پذیرند نمی‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند.
طرحی که از شبکه ملی اطلاعات استخراج شده است
در ساعاتی که جلسه شورای عالی فضای مجازی در حال برگزاری است، پیگیری «شرق» نشان می‌دهد که در طرح گام به گام دولت برای برداشتن فیلترینگ نکات دیگری در نظر گرفته شده که برخی از آنها از سند شبکه ملی اطلاعات اطلاعات استخراج شده است. در این طرح که شامل سه مرحله است قرار است گام‌های مشخصی برداشته شود. در مرحله اول طرح قرار است اعطای بسته حمایتی تبلیغات به مبلغ ۵ میلیارد تومان برای پیام‌رسان‌های داخلی در نظر گرفته شود و در کنار آن زیرساخت برای سکوهای محتوای دخلی احداث شود. در نهایت بازگشایی گوگل‌پلی و واتس‌اپ اتفاق بیفتد.
در مرحله دوم قرار است یوتیوب از طریق درگاه‌های حکمرانی پذیر در دسترس قرار بگیرد و لایحه اخبار جعلی در دولت نیز به تصویب برسد. در این مرحله همچنین تقویت سکوهای داخلی توسط نهادهای حاکمیتی و بخش خصوصی باید انجام شود.
در مرحله سوم و نهایی نیز ممنوعیت استفاده رسمی دستگاه‌ها از سکوی خارجی، ارائه انحصاری خدمات الکترونیکی دولت در سکوهای داخلی، ارائه سرویسم جدید تحریم‌شکن، ساماندهی اینترنت اقشار، تدوین و پیاده‌سازی طرح امنیت خانواده در فضای مجازی و مقابله با ابزارهای فیلترشکن انجام خواهد شد. در نهایت هم قرار است در این مرحله تلگرام بعد از مذاکره مشروط یا ارائه تلگرام از طریق سکوهای داخلی در صورت عدم توافق اتفاق بیفتد. در این طرح مرحله‌ای هیچ اشاره‌ای به خارج شدن دیگر پلتفرم‌های فیلتر شده از جمله اینستاگرام، فیس‌بوک، توییتر و همچنین برداشته شدن محدودیت اینترنت روی پروتکل‌های امنیتی که منجر به اختلال در اینترنت می‌شود، نشده است.
واکنش‌های منفی به طرح رفع فیلتر دولت
اگر قرار باشد در جلسه امروز شورای عالی فضای مجازی رئیس جمهوری بعد از حدود ۵ ماه پیگیری و انجام کار کارشناسانه (براساس آنچه امروز وزیر ارتباطات روی آن تاکید کرد)، طرح مرحله‌ای به اجرا گذاشته شود چندان این اتفاق مورد استقبال کاربران و البته فعالان اینترنتی نخواهد بود.
در چند ساعت گذشته از اعلام گمانه‌زنی برای رفع فیلتر از واتس‌اپ و گوگل‌پلی گروهی از کاربران و فعالان اینترنت نسبت به این اتفاق واکنش مثبتی نشان نداده‌اند. به باور منتقدان فیلترینگ سرویسی مانند گوگل‌پلی از ابتدا هم اشتباه بوده و حالا دولت نمی‌تواند با رفع فیلتر از آن این اتفاق را یک دستاورد برای خود بداند.
همچنین بسیاری از کارشناسان نگران طرح سه گام دولت برای رفع فیلتر هستند و آن را فاجعه‌بار می‌دانند، چرا که ادامه راه دولت گذشته در تقویت سرویس‌های بومی بدون اجازه حق انتخاب به کاربران و ادامه محدودیت در دسترسی به سرویس‌های اینترنتی است.
فعالان دسترسی آزاد اینترنت در شبکه‌های مجازی تاکید کرده‌اند که دولت باید با توجه به تمام قدرتی که دارد و همچنین فشاری که از طریق جامعه در این زمینه ایجاد شده، دستور به رفع فیلتر همزمان از پلتفرم‌ها را بدهد.
Authors: صاحب‌خبران - جدیدترین و آخرین اخبار ایران و جهان - علمی-فناوری