مدار 36 هزار کیلومتری نزد‌تر از همیشه

به گزارش خبرگزاری - ^[1]گروه سیاسی: دست یافتن به مدار 36 هزار کیلومتری از اهداف اصلی و مهم برنامه فضایی ایران به شمار می‌رود و قرار است به‌زودی پروژه پرتاب بلوک انتقال مداری سامان به عنوان یک گام مهم و استراتژیک در این زمینه، ایران را به مدار ۳۶ هزار کیلومتری و مدارهای زمین‌آهنگ نزدیک‌تر کند. گویا از هم‌اینک می‌توانیم شمارش معکوس برای این جهش بزرگ در استقلال فضایی کشور را شاهد باشیم. رئیس سازمان فضایی ایران، خرداد 1403 اعلام کرد نمونه اولیه بلوک انتقال مداری ایران به‌زودی به فضا پرتاب خواهد شد. این دستاورد مهم، گامی بزرگ جهت تحقق اهداف بلندپروازانه فضایی کشور است و به ایران امکان می‌دهد حضور خود را در مدارهای بالاتر تثبیت کند. حسن سالاریه تأکید کرد: «پرتاب آزمایشی این بلوک سال 1401 به عنوان نخستین گام برداشته شد و برنامه‌ریزی شده است با پرتاب عملیاتی آن در سال 1403، زیرساخت‌های پرتاب‌های فضایی کشور تقویت شود». مهر 1401 نمونه آزمایشی «بلوک انتقال مداری سامان» که برای جابه‌جایی ماهواره بین مدارهای مختلف زمین استفاده می‌شود، با یک فروند کاوشگر زیرمداری با موفقیت پرتاب شد و مورد آزمون قرار گرفت. با توجه به اهمیت دستیابی به مدارهای بالاتر بویژه مدار زمین‌آهنگ در برنامه فضایی ایران، بعد از گذشت 2 سال از پرتاب نمونه آزمایشی، پرتاب قریب‌الوقوع بلوک انتقال مداری سامان، فرصتی مغتنم برای بررسی دقیق‌تر این فناوری و تأثیرات آن بر آینده فضایی کشور است. بلوک‌های انتقال مداری نقشی کلیدی در افزایش ارتفاع مدار ماهواره‌ها و قرار دادن آنها در مدارهای موردنظر، از جمله مدار زمین‌آهنگ، ایفا می‌کنند. در واقع «بلوک انتقال مداری» یکی از تجهیزات حیاتی در پرتاب و حرکت ماهواره‌ها و تجهیزات فضایی است که به منظور انتقال آنها از مدارهای اولیه (مدار تزریق) به مدارهای نهایی یا مورد نیاز طراحی شده است. این بلوک‌ها که در برخی منابع به عنوان «موتورهای انتقال مداری» نیز شناخته می‌شوند، نقش مهمی در کاهش نیاز به نیروی بیشتر برای پرتاب و بهینه‌سازی منابع فضایی دارند. در حقیقت، به کمک این بلوک‌ها، امکان ارسال تجهیزات فضایی به مدارهای دورتر یا تغییر مدار آنها فراهم می‌شود که از نظر اقتصادی و علمی بسیار سودمند است. بلوک‌های انتقال مداری را می‌توان «واسطه‌»ای میان راکت و ماهواره تلقی کرد. زمانی که ماهواره به مدار اولیه می‌رسد، بلوک انتقال مداری فعال می‌شود و با استفاده از پیشرانه‌ها و سیستم‌های هدایت‌گری، ماهواره را به مدار نهایی خود هدایت می‌کند. این سیستم‌ها دارای پیشرانه‌های خاص خود هستند و به ماهواره اجازه می‌دهند با دقت و در مسیرهای برنامه‌ریزی شده به مقصد برسند.∎^[2]​^[3]