اسرارآمیزترین ستاره موجود در کهکشان ما
در نیمکرهی شمالی آسمان بالای کهکشان راه شیری دو صورت فلکی با نامهای Cygnus و Lyra قرار گرفتهاند که دستمایهی بسیاری داستانها و اشعار در ادبیات یونان قدیم بودهاند. بین این دو صورت فلکی ستارهای قرار گرفته که بسیار عجیب و مرموز است. با همراه باشید.
تلسکوپ کپلر از سال ۲۰۰۹ میلادی به مدت ۴ سال ستارهای را بین دو صورت فلکی تحت نظر گرفت که رفتاری بسیار عجیب از خود به نمایش میگذاشت. تابتا بواژیان، دانشجوی فوقدکتری در دانشگاه ییل در این باره میگوید:
ما هیچ جرمی مانند این ستاره را تا به حال ندیده بودیم. این ستاره واقعا عجیب بود. ما ابتدا تصور کردیم که اشتباهی رخ داده اما همه موارد بدون ایراد بودند.
کپلر به دنبال فراز و نشیبهای موجود در نورهای منتشر شده از این ستاره بود. کپلر در واقع به طور همزمان بیش از ۱۵۰ هزار ستاره را نیز تحت نظر داشت چرا که این افتها غالبا در اثر عبور لحظهای یک سیاره بوجود میآیند. اگر این چشمکها به صورت مداوم به وقوع بپیوندند میتوان نتیجه گرفت که حاصل از جرمی هستند که در حال چرخش است.
تلسکوپ کپلر از ستارههایی که تحت نظر داشته است مقدار زیادی نور دریافت کرده بود. نور به قدری زیاد بود که تیم علمی کپلر نمیتوانستند با الگوریتمهای موجود آنها را پردازش کنند. آنها نیاز به چشم انسان و الگوی ادارکی آن داشتند که حتی امروز نیز بسیاری از الگوریتمهای آن برای انسانها شناخته شده نیست. منجمان کپلر تصمیم گرفتند تا طرحی با نام Planet Hunters را راهاندازی کرده و از علاقمندان و داوطلبان بخواهند تا در خانهی خود الگوهای تابش نور را آزمایش کنند.
نور به قدری زیاد بود که تیم علمی کپلر نمیتوانستند با الگوریتمهای موجود آنها را پردازش کنند
در سال ۲۰۱۱ بسیاری از این افراد علاقمند یک ستارهی خاص را شگفتانگیز و عجیب و غریب نامیدند. این ستاره الگوی بازتابی خاصی داشت که با سایر ستارههای مورد بررسی کپلر تفاوت زیادی داشت.
این الگو نشان میداد که اجرام بزرگی در فاصلهای نزدیک از این ستاره در حال چرخش به دور آن هستند. این اتفاق اگر ستاره جوان بود، طبیعی جلوه میکرد. زمانی که جهان ما بیش از ۴.۵ میلیارد سال قبل بوجود آمد، مقدار زیادی اجرام مختلف به دور خورشید در حال چرخش بودند تا این که جاذبه با گذر زمان این اجرام را در قالب سیارهها و اجرام مختلف نظم داد.
اما این ستاره جوان نبود. ستارههای جوان گرد و خاک زیادی در اطراف خود دارند که باعث انتشار مقدار بیشتری امواج مادون قرمز از آنها میشود. هیچ اثری از امواج مادون قرمز اضافی از طرف این ستاره نبود.
با این حال مقدار زیادی اجرام آسمانی در حال چرخش به دور این ستاره بودند. این اجرام به قدری بزرگ بودند که جلوی عبور اشعههای نور را میگرفتند. اجرام اطراف این ستاره باید به تازگی گردش به دور آن را آغاز کرده باشند چرا که اگر غیر از این باشد، اجرام به نحوی ناپدید شده بودند. جاذبه به طور قطع این اجرام را یا به نظم میرساند یا جاذبه ستاره باعث بلیعده شدن این اجرام توسط آن میشوند.
بواژیان، به تازگی مقالهای در مورد الگوی امواج نوری این ستاره عجیب منتشر کرده است. در این مقاله احتمالات مختلف در مورد این الگوی نامتعارف مورد بررسی قرار گرفته است.
یکی از این احتمالات که اتفاقا محتملترین آنها نیز هست، گذر ستارهای دیگر از سیستم این جرم مرموز است که میتواند دریایی از ستارههای دنبالهدار را به سمت ستارهی مورد بررسی روانه کند. اگر فرض کنیم که به قدر کافی از این ستارههای دنبالهدار موجود باشند میتوانند این الگوی نامتعارف را ایجاد کنند.
این اتفاق البته بسیار نادر است وباید در بازهی زمانی در حدود چندین صده قبل رخ دهد تا بتواند باعث این پدیده شود. این محدوده زمانی با معیارهای کهکشانی، بسیار کم است.
اما نکتهی عجیب این بود که در بین ۱۵۰ هزار ستارهی مورد بررسی کپلر، تنها این ستارهی دارای الگوی عجیب بود. مشخص بود که اتفاق غیرطبیعی رخ داده است.
جیسون رایت، منجمی در دانشگاه پن استیت آمریکا نیز درصدد منتشر کردن الگویی جایگزین برای این رفتار عجیب است. او در مورد این تحقیق خود میگوید:
زمانی که بواژیان دادهها را به من نشان داد، من بسیار شگفتزده شدم. به طور قطع موجودات فرازمینی آخرین گزینهای هستند که به ذهن میرسند اما اگر قرار بر وجود تمدنی از این موجودات باشد قطعا این الگو میتواند متعلق به آنها باشد.
اگر قرار بر وجود تمدنی از موجودات فرازمینی باشد قطعا این الگو میتواند متعلق به آنها باشد
بواژیان و رایت در حال حاضر در دانشگاه برکلی کالیفرنیا با یکدیگر همکاری میکنند تا موفق به توجیه این پدیده شوند. آنها میخواهند به سمت این ستارهی غیرمعمول، امواج رادیویی عظیمی را ارسال کنند و ببینند که آیا این امواج را مطابق با فعالیت خود بازتاب میدهد یا خیر.
اگر این گروه مقدار قابل توجهی از اموج رادیویی را دریافت کنند به تحلیل آنها خواهند پرداخت تا ببیند که آیا این امواج توسط یک ابزار خاص ارسال شده است یا خیر.
اگر همه چیز به خوبی پیش برود اولین آزمایش در ماه ژانویه و آزمایش بعدی در پاییز آینده به وقوع خواهد پیوست. در این مدت نیز ما باید منتظر بمانیم و ببینیم که آیا فرد یا افرادی از بین این صور فلکی در حال تماشای ما هستند یا خیر.