بررسی تأثیر محرومیت حاد خواب بر ارگان‌های حیاتی بدن

به گزارش خبرگزاری مهر^[2] به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، خواب و مشکلات ناشی از نداشتن یک خواب با کیفیت، علاوه بر مغز، سایر ارگان‌های حیاتی بدن را نیز درگیر می‌کند. محققان همواره به‌دنبال حل این مشکلات هستند و بنیاد ملی علم ایران هم از طرح‌های تحقیقاتی در این مورد حمایت می‌کند.

علیرضا ایمانی، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانش آموخته دکتری تخصصی فیزیولوژی پزشکی از دانشگاه علوم پزشکی تهران در توضیح طرح خود گفت: علی‌رغم پیشرفت‌های چشمگیر در سال‌های اخیر، بیماری‌های قلبی - عروقی همچنان به عنوان یکی از علل اصلی مرگ و میر در جهان هستند. نارسایی قلبی یکی از مهمترین علل مرگ و میر مرتبط با بیماری‌های قلبی بوده و شیوع آن با افزایش سن جمعیت، در حال افزایش است. امروزه درمان‌های پزشکی گسترده سعی بر کاهش میزان مرگ‌ومیر ناشی از حوادث قلبی و عروقی دارند، اما با این وجود نارسایی احتقانی قلبی که معمولاً پس از یک انفارکتوس قلبی گسترش می‌یابد؛ به عنوان یک مشکل اصلی و عمده در حیطه پزشکی و اجتماعی است.

وی افزود: نارسایی قلبی به عنوان یک سندرم کلینیکی پیچیده شناخته می‌شود که نتیجه تغییرات عملکردی و ساختاری در قلب بوده و توانایی پمپ مؤثر خون از قلب بیمار به سایر بافت‌ها برای تأمین نیازهای متابولیک آن‌ها را دچار اختلال می‌کند و علائم و نشانه‌هایی شامل کوتاهی تنفس، سرفه، تجمع مایع در ریه‌ها و سایر بافت‌ها، خستگی زودرس، محدودیت فیزیکی و آریتمی‌های قلبی را در بر می‌گیرد.

این پژوهشگر در ادامه بیان کرد: در این مطالعه بر آن شدیم تا بر اساس شواهد موجود به بررسی اثر تجربه بی‌خوابی حاد قبل از انفارکتوس میوکارد بر مهار یا آزادسازی اکسی‌توسین از نورون‌های هسته پاراونتریکولار بپردازیم و در این راستا ارتباط بین سطح اکسی‌توسین و تغییر عملکرد سیستم سمپاتیک در اثر بی‌خوابی حاد را مورد ارزیابی قرار دهیم.

وی اضافه کرد: یکی از دلایلی که باعث شد در طرح حاضر بر نقش بی‌خوابی حاد تمرکز کنیم این بود که بسیاری از اعضای جامعه پزشکی حداقل یک‌بار در هفته شیفت‌های ۲۴ ساعته کاری دارند و در این شیفت‌ها محرومیت حاد خواب را تجربه می‌کنند. این بی‌خوابی حاد سبب فعال شدن سیستم سمپاتیک می‌شود.

ایمانی در پایان خاطر نشان کرد: با وجود نگرانی‌هایی که در مورد اثرات مخرب بی‌خوابی وجود دارد در مطالعات قبلی خود نشان داده‌ایم که بی‌خوابی حاد الزاماً اثرات زیان‌بار به دنبال ندارد و شاید بتوان این نتایج را به شرایط بالینی نظیر آنچه بسیاری از اعضای جامعه پزشکی تجربه می‌کنند، تعمیم داد و به نوعی بتوان از نگرانی این افراد در این راستا کاست.