چرایی شکست استارت آپ‌ها؟

* حوریه یحیایی

هر شخصی ایده های ذهنی فراوانی دارد که ممکن است ،روزی او را تبدیل به یک کارآفرین موفق نماید. از اینرو در سال های اخیر تعداد افرادی که به دنبال راه اندازی و تاسیس کسب و کار خود هستند، بطور قابل توجهی افزایش یافته است. بنابراین زیست بوم استارت آپی؛ پراز کسب و کارهای نوپایی است که برای رسیدن به موفقیت تلاش می کنند. اما در دنیای استارت‌آپ‌ها شرایطی وجود دارد که سبب 
می شود از میان استارت آپ هایی که با طرح ها و ایده‌های ناب، پا به عرصه ی اقتصاد می گذارند، تعداد بسیاری از آن ها با شکست مواجه شوند.
 این امر آن قدر محتمل است که آمارها نشان می دهد که نود درصد 
استارت آپ ها شکست می خورند و تنها ده درصد شانس ادامه مسیر و موفقیت را دارا هستند و در واقع نقش اصلی را همان چند درصد 
استارت آپ های موفق باقی مانده بازی 
می کنند. پس می توان اذعان داشت، احتمال شکست با تار و پود استارت آپ ها ،عجین شده است. قرار نیست استارت آپ ها به دلیل داشتن ایده نو یا تیم بسیار حرفه ای و حتی صرف هزینه های هنگفت، همواره منتظر پیروزی باشند.
البته شکست در دنیای استارت آپی، لزوما هم به معنای از دست رفتن پول و سرمایه نیست، بلکه تجربه به دست آمده از این طریق در نهایت از کارآفرینانی که این شکست را تجربه کرده اند، افراد توانمندتری می سازد.
جالب اینکه، اتفاقا سرمایه‌گذارهای خطرپذیر همواره به کارآفرینانی که تجربه شکست استارت آپی داشته باشند ،بیشترعلاقه نشان می‌دهند، چرا که می دانند، آن ها حداقل مسیر قبلی را که منجر به شکست شده است، را دنبال نمی کنند. البته بسیاری از کارآفرینان شکست خورده نیز خود به مشاوران با تجربه‌ای در زمینه استارت آپ تبدیل شده اند. دنیای استارت آپ؛ قلمروی بزرگی است که ورود به آن سخت و موفق شدن در آن دشوارتر است. 
خیلی از استارت آپ های شکست خورده، داستان مشابهی دارند. ناتوانی در جذب سرمایه، اختلاف‌نظرهای مطرح شده بین اعضای هیئت موسس، هماهنگ نبودن با بازار محصولات و یا پیدا نکردن محصول نهایی و ... از عمده دلایل شکست استارت آپ هاست. در بین 
استارت آپ های ایرانی و خارجی، نمونه‌های معروف و مطرح شده ی بسیاری وجود دارد که درهمان سال های اول فعالیت شان از ادامه دادن مسیر در دنیای کسب و کار بازمانده‌اند.
استارت آپ چیتار، که توسط چند جوان به شیوه کمپانی لایار در اروپا به نام واقعیت افزوده و دیجیتال کردن کانتنت فیزیکال، راه اندازی شد. کانتنت فیزیکال به این شکل است که به عنوان مثال شما یک مجله دارید و زمانی که گوشی را روی صفحه مجله می‌گیرید، گوشی تشخیص می‌دهد که این چه صفحه ای است و می تواند مجموعه‌ای از محتوای دیجیتال را روی آن بیاورد و یک فیلم تبلیغاتی از همان جنس را ببیند.
مدت زمانی که این استارآپ، توانایی ماندگاری را داشت تنها 6 ماه بود و در کل پروسه ایده تا محصول 9 ماه طول کشید و در نهایت به شکست منجر شد.
 استارت آپ معروف دیگری که در ایران در همان اوایل دوره فعالیتش شکست را تجربه کرد، استارت آپ کاناپه بود که با ایده ای نو در زمینه ی خرید و فروش املاک لوکس و بسیار گران قیمت ،شروع بکار کرد.آن ها خدمت ویژه ای به افرادی که قصد خرید خانه های گران قیمت داشتند، ارائه می‌کردند. از فرستادن ماشین برای رساندن فرد به محل قرار، تا معرفی لوازم منزل لوکس و.... این استارت‌آپ با وجود تیم حرفه‌ای و سرمایه گذاری هنگفت نتوانست دوام زیادی بیاورد و یا استارت‌آپ آلینجا که زمینه ی فعالیتش در حوزه ی وب‌سایت‌ها فعال در زمینه تخفیف های گروهی بود. 
یکی از مهم‌ترین عوامل شکست این استارت آپ ها در نظر نگرفتن جامعه هدف بود. البته با اینکه عمر زیادی از وجود این قبیل استارت آپ ها در ایران نمی‌گذرد، سایر کشورهای توسعه یافته نیز تجارب فراوانی در زمینه ی استارت‌آپ‌های شکست‌خورده، دارند. یکی از استارت آپ های ناموفق به پروژه Pearl تعلق دارد که با وجود سرمایه گذاری 50 میلیون دلاری توسط چهار سرمایه گذار، به سرعت با دنیای کسب و کار خداحافظی کرد. این استارت آپ که توسط گروهی از مهندسان سابق شرکت اپل در سال 2016 تاسیس شد، در زمینه طراحی و تولید دوربین‌های پشتی قابل نصب روی دستگاه های موبایل و تبلت فعالیت می کرد که از نظر بعضی از کارشناسان در نوع خودشان بهترین بودند. اما متاسفانه علی رغم ایده ی بسیار جالب این استارت‌آپ در ماه ژوئن میلادی سال گذشته ،اعلام ورشکستگی کرد.
یکی از پرهزینه‌ترین موارد در فهرست استارت‌آپ‌های ناموفق پروژه Juicero است که توانست طی 4 مرحله به میزان 118.5 میلیون دلار سرمایه را از 17 سرمایه گذار به سوی خود جلب نماید که در عین ناباوری تعطیل شد. در واقع، هدف نهایی این استارت آپ این بود که تهیه ی آب میوه طبیعی را در خانه را راحت کند. اما هزینه‌ی خرید دستگاه مورد نیاز آن، بقدری بالا بود که این استارت آپ را در کمتر از 16 ماه به ورطه ورشکستگی کشاند. استارت‌آپ Beepi که در زمینه ی خرید و فروش خودرو مشغول به فعالیت بود. استارت آپ مذکور در ابتدای راه توانسته بود، خریداران و فروشندگان ماشین های دست دوم را کنار یکدیگر جمع کند، اما درادامه راه با پایان رسیدن بودجه سازندگانش، این استارت آپ منجر به شکست شد و به فعالیت خود پایان داد.
بله، همانطور که ذکر شد، هر یک از این استارت آپ ها در گوشه و کنار دنیا با وجود داشتن ایده بسیار ناب و جذب سرمایه های زیاد به دلیل عدم سیاست و قابلیت اجرایی با شکست مواجه شدند. چگونگی پیش بردن استارت آپ ها و ادامه مسیر کار آسانی نیست و بسیاری از کسب و کارهای جدید دقیقا در همین مرحله دچار شکست می شوند. 
البته در این بین، معدود استارت آپ های پر تلاش و با برنامه ریزی های دقیق نیز وجود دارند که به موفقیت‌های بزرگ دست پیدا کرده اند و توانسته اند، پله های ترقی را با سرعت هر چه تمام تر پشت سرنهند و هر سال از سال قبل خود درآمد بیشتری کسب کنند. پس انتظار نداشته باشید که راه صد ساله را یک شبه طی کنید و به یکباره از یک استارت آپ نوپا به یکی از مهره های اصلی صنعت برسید. بنابراین، اگر واقعا خواسته ای درونی دارید و ایده‌ای شما را تحت تاثیر قرار داده است، برای تحقق آن تلاش کنید.