۱۲ تیر: شلیک ناو یو اس اس وینسنس به پرواز مسافربری ۶۵۵ ایران ایر

۲۶ سال پیش در چنین روزی ناو جنگی یو اس اس وینسنس متعلق به نیروی دریایی ایالت متحده آمریکا در مناطق آبی ایران با شلیک موشک هدایت شونده جان 290 سرنشین بی‌گناه هواپیمای مسافربری ۶۵۵ ایران ایر را گرفت.

۲۶ سال پیش در چنین روزی یعنی ۳ جولای ۱۹۸۸ درحالی که هواپیمای مسافربری ۶۵۵ ایران ایر از بندر عباس به مقصد دوبی در حرکت بود با شلیک موشک هدایت شونده ناو یو اس اس وینسنس که در آب‌‌های کشور ایران حضور داشت این هواپیمای مسافربری را هدف قرارداد که در این واقعه متاسفانه تمام ۲۹۰ سرنشین آن شامل ۴۶ خارجی و ۶۶ کودک جان باختند.

بعد از این اقدام دولت امریکا اعلام کرد که یک فروند هواپیمای اف-14 ایران در خلیج فارس مورد اصابت موشک ناو وینسنس قرار گرفته است ولی به سرعت نوع هواپیما مشخص گردید. حتی امریکایی‌ها در گزارشات اولیه خود اشاره به هواپیمای اف-14 کردند ولی بعد از این واقعه با گزارش کمیته حقیقت یاب ایکائو این مورد نیز مردود اعلام گردید.

در گزارش کمیته حقیقت یاب ایکائو آمده است: هفت دقیقه بعد از بلند شدن هواپیما از فرودگاه بندرعباس ۱۱ مورد اخطار از سوی کشتی‌های جنگی آمریکا به هواپیمای ایرانی اعلام شد. ۷ مورد توسط ناو وینسنس بر روی فرکانس ۲۴۳ مگاهرتز، یک اخطار توسط ناو سایدز بروی همین فرکانس و ۳ اخطار بر روی فرکانس اضطراری ۱۲۱.۵ مگاهرتز به هواپیمای ایرباس داده شد. طول موج ۲۴۳ مگاهرتز مخصوص هواپیماهای نظامی است و هواپیمای ایرباس قادر به دریافت آنها نبوده است. همچنین طبق دستور ایران ایر در آن زمان کلیه هواپیماها در طول پرواز باید در منطقه خلیج فارس بر روی فرکانس ۱۲۱.۵ مگاهرتز بگوش باشند.

در این هنگام بحث زیادی میان ناوهای وینسنس، مونتگومری و سایدز در گرفت. گزارش تخصصی تیم ایکائو مشخص می‌کند که در دقایق آخر حمله به هواپیما عده‌ای هواپیما را هواپیمای مسافری و عده‌ای هواپیما را یک هواپیمای جنگی مهاجم تلقی نمودند. دو دقیقه بعد کارکنان مرکز گزارشی را مبنی بر اینکه هواپیمای مزبور اف-14 است را دریافت کردند. در همین حال کارکنان ناو سایدز فریاد زدند که هواپیما تجاری است صبر کنید، یکی از افسران ناو وینسنس نیز گفته است که هواپیما احتمالا تجاری است. در این وضعیت که گفتگوها میان سه ناو ادامه داشته است ویل راجرز ناخدای ناو وینسنس دستور پرتاب موشک را صادر می‌کند. دولت امریکا هیچگاه مسئولیت وقوع حادثه را بر عهده نگرفت حتی زمانی که در دادگاه محکوم به پرداخت غرامت قربانیان حادثه گردید در حالی که بسیار کمتر از مبلغ استاندارد را پرداخت نمود این مبلغ را تحت عنوان بلاعوض پرداخت کرد و نه به عنوان غرامت.

لس آسپین نماینده دمکرات ایالت ویسکانسین و رییس کمیته نیروهای مسلح کنگره‌‌ی ایالات متحده آمریکا در نوامبر ۱۹۸۸ براساس اطلاعات ذخیره شده بر روی ناو جنگی مستقر در خلیج فارس در مصاحبه‌ای با روزنامه نیویورک تایمز می‌گوید:

هیچکدام از ۹ مانیتور کشتی، هواپیمایی را در حالت حمله نشان نمی‌دهند. در هیچکدام از نوارها اثری از سیگنال مود ۲، مورد استفاده هواپیماهای نظامی و غیرنظامی، وجود ندارد. همه دستگاه‌ها در حال نشان دادن یک فروند هواپیمای ایرباس در حال اوج گیری هستند.

دریادار بازنشسته یوچین لاروک از مرکز اطلاعات دفاعی نیز با اظهار نظری مشابه می‌گوید: ناو وینسنس اصولاً نباید برای عملیات به خلیج فارس اعزام می‌شد. ما در حال جنگ با ایران نبودیم و هیچ اعلان جنگی میان دو کشور وجود نداشت. هواپیمای ایرانی در یک محدوده هوافضای بین‌المللی بر فراز آب‌های بین‌المللی بود و آمریکا حق نداشت آن را برای هر هواپیمای مشکوک یا غیرمشکوک منطقه جنگی اعلام کند، زیرا رسماً با ایران در حال جنگ نبود. دلیلی هم وجود نداشت که ایرباس ایرانی به پیام‌های هشدار ما پاسخ دهد.

دولت آمریکا مبلغ 55 میلیون دلار به خانواده قربانیان و مبلغ 40 میلیون دلار برای غرامت ناشی از سقوط هواپیمای مسافربری پرداخت ولی هیچگاه مسئولیت این اقدام را نپذیرفت. همچنین هیچ‌یک از خدمه ناو وینسنس مورد پیگرد قانونی قرار نگرفتند و حتی فرمانده ناو در پایان خدمت خود مدال افتخار دریافت کرد بدون اینکه هیچگونه اشاره‌ای به این حادثه شود.