۲۶خرداد: تولد شرکت IBM

۱۰۳ سال پیش یکی از شرکت‌های بزرگ که کماکان در عرصه فناوری اطلاعات خوش و تاثیر گذار است، تاسیس شد. کمپانی بزرگی که شاید جزو معدود شرکت‌های باشد که توانسته در طول دوران حیات فناوری اطلاعات و کامپیوترها با شناسای مناسب شرایط زمان و اعمال تغییرات در مسیر حرکت خود، همواره حضور مستمر داشته باشد و به بقای خود ادامه دهد.

۱۰۳ سال پیش در چنین روزی شرکت ماشین‌آلات بین‌المللی کسب و کار (IBM) در شهر نیویورک آمریکا و در آغاز تحت عنوان CTR تاسیس گردید. این شرکت در واقع بر اساس ترکیب سه شرکت دیگر به‌وجود آمده بود. این شرکت یکی از شرکت‌هایی است که دارای بیشترین پتنت‌های تجاری در دنیا است و توانست تا سال 2013 به رکورد بیشترین پتنت ثبت شده برای 20 سال متوالی دست یابد. این کمپانی دارای 12 لابراتوار تحقیقاتی در سراسر دنیا است که جزو پیشرفته ترین و پر هزینه‌ترین لابراتوارهای تحقیقاتی در دنیا به حساب می‌آیند. شرکت آی‌بی‌ام یکی از شرکت‌هایی است که سرمایه‌گذاری بزرگی در بخش تحقیق و توسعه انجام می‌دهد که یکی از عوامل بقای این شرکت در این مدت نیز به همین موضوع است. در سال 2012 مجله Fortune کمپانی ای‌بی‌ام را به عنوان رتبه نخست از منظر رهبری به‌دلیل تصمیمات استراتژیکِ آن، برای مقابله با بحران‌های اقتصادی و تغییرات تکنولوژی، شناخته است.

IBM در سال ۱۹۶۴، رایانه System/360 خود را معرفی کرد که موفقیت‌های بسیاری را به همراه داشت. در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، آی‌بی‌ام ریزرایانه‌های غیرسازگار مختلفی را که شامل System/36 و System/38 بودند را عرضه کرد. در سال ۱۹۸۸، رایانه AS/400 که آن هم بسیار موفق بود، معرفی شد. در سال ۱۹۸۱، این شرکت رایانه شخصی (PC) خود را معرفی کرد. PC هنوز هم به عنوان یک استاندارد اصلی برای کامپیوترهای شخصی به شمار می‌رود و میلیاردها کاربر از آن استفاده می‌کنند. آی‌بی‌ام برای رایانه‌های شخصی خود سیستم‌عامل OS/2 را ارائه کرد. با آمدن ویندوز این شرکت سیستم‌عامل خود را از بین نبرد بلکه هر دو سیستم‌عامل را به همراه PC خود ارایه می‌کرد. در سال ۱۹۹۱، آی‌بی‌ام با اپل و موتورولا همکاری تازه‌ای را آغاز کرد تا تراشه PowerPC را ارائه دهد. اولین سیستم‌های تحت PowerPC در سال ۱۹۹۵ معرفی شدند. آی‌بی‌ام تا به حال مقادیر زیادی از ایستگاه‌های کاری، رایانه‌های بزرگ، ریزرایانه‌ها، افزار نشر رومیزی، لپ‌تاپ‌ها و بسیاری از فناوری‌های جانبی دیگر را ارایه کرده است. امروزه سیستم‌های این شرکت به عنوان استانداردی برای سازندگان بزرگ جهانی شناخته می‌شوند. محصولات IBM نیز به عنوان محصولاتی با کیفیت بالا برای تمامی استفاده کنندگان رایانه در جهان شناخته می‌شوند. آی‌بی‌ام می‌کوشد تا سیستم‌ها و فناوری‌های خود را روزانه پیشرفت دهد و آن‌ها را به صنعت جهان ارائه دهد.

آی‌بی‌ام یکی از شرکت‌هایی است که در دنیا به‌دلیل حمایت‌های گسترده از کارکنان خود شناخته شده است. شاید ریشه این موضوع که در این شرکت با سیاست‌های آن آمیخته شده به توماس جی واتسون، مدیرعامل این شرکت در طول ۴۲ سال حضور او از آغاز تا سال ۱۹۵۶ برمی‌گردد. او از آغاز یعنی سال ۱۹۱۴ تلاش‌های گسترده‌ای در حوزه منابع انسانی صورت داد و یک فرهنگ مناسب در این شرکت از خود به یادگار گذاشت. واتسون با تشکیل تیم‌های ورزشی از کارکنان شرکت و حمایت از آن‌ها در شرکت در مسابقات همچنین برگزاری مهمانی‌های خانوادگی و حمایت همه جانبه از خانواده‌های کارکنان سعی کرد شرکت آی‌بی‌ام را به عضوی از خانواده‌های کارکنان خود تبدیل کند و با این کار توانست روحیه وفاداری و از خودگذشتی مناسبی را در میان کارکنان شرکت ایجاد کند که یکی از ریشه‌های موفقیت این شرکت بزرگ به حساب می‌آید. آقای واتسون حتی برای کسانی که در این کمپانی بازنشت می‌گردیدند نیز برنامه‌ریزی کرده بود و یک باشگاه با امکانات رفاهی و تفریحی برای کسانی که 25 سال در این شرکت خدمت کرده بودند، تاسیس کرده بود.

شرکت آی بی ام در سال 1934 تمام کارکنان خود را مشمول بیمه عمر کرد و در سال 1935 برنامه حمایتی خود را از بازماندگان کارکنان خود اجرایی نمود. این شرکت در جهت حمایت از افراد معلول برنامه آموزشی خاصی را در سال 1942 با هدف آموزش و استخدام افراد معلول پی گرفت تا در کنار بهره بردن از خدمات آنها به‌تواند این افراد را که قالبا به‌دلیل ناتوانی‌های جسمی توسط سایر شرکت‌ها استخدام نمی‌شدند و با مشکلات معیشتی مواجه می‌شدند را تحت پوشش خود قرار دهد. IBM در سال 1946 در حمایت از نهضت های ضد نژاد پرستی اولین فروشنده سیاه پوست را 18 سال قبل از پیمان حقوق شهروندی سال 1964 که در آن حقوق شهروندی باید به‌دور از تبعیض نژادی لحاظ گردد، استخدام کرد. توماس جی واتسون اولین منشور اخلاقی شرکت را در سال 1952 منتشر کرد که در آن عدم اعمال تبعیض نژادی، جنسیتی، سنی و ملیتی مشخص شده بود. درست در اوج دورانی که در آمریکا تبعیض نژادی و جنسیتی در کار به اوج خود رسیده بود، توماس جی واتسون در سال 1953 در یک نامه به تمام کارکنان آی بی ام اعلام نمود که شرکت نیازمند استخدام بهترین افراد است صرف‌نظر از جنسیت، سن، نژاد. وی تلاش‌های زیادی نمود تا بتواند ذهنیت مناسبی بر اساس اصول اخلاقی و انسانی در فرهنگ کاری IBM نهادینه کند.

آقای واتسون تا سال 1956 و یک ماه پیش از مرگش سکان رهبری IBM را از سال 1914 در اختیار داشت، روحش شاید یادش گرامی.