توان مصرفی کنسول‌های ایکس‌باکس وان و پلی‌استیشن 4 چه قدر است و تا چه حد بهینه شده‌اند؟

لوازم خانگی هر چه کم‌مصرف‌تر باشند، بهتر هستند. نه تنها از نظر هزینه بلکه از نظر آسیب‌هایی که متوجه محیط زیست و منابع ارزشمند انرژی است، بهتر هستند. کنسول‌های بازی هم از این قاعده مستثنی نیستند و متأسفانه، گزارشات حاکی از بالا بودن توان مصرفی نسل جدید آن‌ها دارد که در ادامه به بررسی این معضل و دلایل آن می‌پردازیم. اگر برای شما هم سوال است که یک کنسول بازی چه قدر انرژی مصرف می‌کند و تا چه حد بهینه شده، در ادامه‌ی مطلب با زومیت همراه شوید.

توان مصرفی کنسول‌های بازی هم مثل توان مصرفی سایر وسایل خانگی بسیار مهم است. مخصوصاً اگر از دوستداران محیط زیست باشید. نسل قبلی کنسول‌های بازی به مرور زمان بهینه شدند تا توان مصرفی کمتری داشته باشند. اما نسل جدید سخت‌افزار کاملاً متفاوتی دارد و به عبارت ساده‌تر، قدرت پردازشی بسیار بالا رفته است. بنابراین اگر تولیدکنندگان کنسول‌های نسل جدید بهینه‌سازی‌های لازم را به خوبی انجام نداده باشند، توان مصرفی وضعیت مطلوبی نخواهد داشت.

در جدیدترین گزارش هیأت ملی حفاظت از منابع طبیعی در خصوص توان مصرفی کنسول Xbox One مایکروسافت، PS4 سونی و Wii U اطلاعات جالبی دیده می‌شود. البته گزارش جدید بیشتر به مرور تاریخچه‌ی کنسول‌ها پرداخته است. قبلاً کنسول بازی مایکروسافت بیشترین توان مصرفی را داشت، اما آیا در مورد ایکس‌باکس وان هم رتبه‌ی نخست مصرف انرژی به مایکروسافت اختصاص می‌یابد یا نه؟

توان مصرفی کنسول‌های جدید در کاربردهای مختلف

نمودار زیر اوضاع را روشن می‌کند. توان مصرفی سه کنسول در حالت استند بای یا آماده به کار، حالت مرور بخش‌های مختلف یا Navigation، پخش ویدیو از سرویس آنلاین Netflix و در نهایت هنگام بازی مشخص شده است.

در اولین نگاه، توان مصرفی هنگام بازی مورد توجه قرار می‌گیرد. ایکس‌باکس وان توان مصرفی کمتری دارد و این موضوع کاملاً منطقی است چرا که توان پردازشی کنسول سونی فراتر از رقیب مایکروسافتی است.

کنسول مایکروسافت در حالت استند بای، دو برابر بیشتر از کنسول سونی انرژی مصرف می‌کند؛  کنسول در بیشتر اوقات روز در حالت استند بای قرار دارد و لذا بسیار مهم است که توان مصرفی در این حالت چه قدر باشد. اما حالت پرکاربرد دیگر یعنی تماشای تلویزیون یا ویدیو:

مشکل دوم ایکس‌باکس وان، حالت تماشای تلویزیون است. اگر کنسول را در حالت تماشای تلویزیون قرار دهید هم توان مصرفی آن به 72 وات می‌رسد که رقم بسیار زیادی است.

تنها کنسول مایکروسافت دچار این مشکل نیست. اپل تی‌وی برای استریم ویدیو تنها 2 وات انرژی مصرف می‌کند. یک لپ‌تاپ حرفه‌ای بازی هم با سخت‌افزار رده اول خود تنها 25 وات انرژی مصرف می‌کند.

یک لپ‌تاپ حرفه‌ای بازی هم با سخت‌افزار توانمند و پرمصرف خود، تا این اندازه پرمصرف نیست

شاید مشکل در تراشه‌ای که AMD تولید کرده، باشد؛ اما این حدس هم درست نیست، چرا که بررسی تراشه‌های کبینی نتیجه‌ی متفاوتی را نشان می‌دهند. بد نیست نگاهی به مقاله‌ی بررسی جگوار در تراشه‌ی A-5000 داشته باشید.

این تراشه یکی از تراشه‌های مبتنی بر هسته‌های جگوآر است. 4 هسته‌ی جگوآر در کنار پردازنده‌ی گرافیکی با معماری GCN قرار گرفته که در مجموع درست شبیه به تراشه‌ی 8 هسته‌ای دو کنسول سونی و مایکروسافت است، با این تفاوت که یک محصول رده‌پایین به شمار می‌رود و توان طراحی حرارتی آن 15 وات است.

آیا مشکل به تراشه‌ی 8 هسته‌ای ای‌ام‌دی مربوط می‌شود؟

مشکل تراشه‌ی تولید شده توسط AMD نیست، این تراشه برای پخش ویدیوی 1080p به کمتر از 10 وات انرژی نیاز دارد

همان‌طور که گفتیم، A4-5000 برای دیکد کردن و پخش ویدیوی فول‌اچ‌دی که با کدک H.264 فشرده شده، 7 الی 8 وات انرژی مصرف می‌کند و تراشه‌ای مشابه پردازنده‌ی دو کنسول جدید است. برای پخش ویدیو از شتاب‌دهی سخت‌افزاری استفاده می‌شود تا توان مصرفی کاهش چشم‌گیری داشته باشد.

توان مصرفی لپ‌تاپ نمونه‌ای که ای‌ام‌دی برای معرفی کبینی رونمایی کرده هم موید این مطلب است چرا که اگر روشنایی صفحه نمایش در حالت 100 درصدی باشد، 15 وات انرژی مصرف می‌شود و اگر روشنایی به 50 درصد کاهش یابد، توان مصرفی هم به 11 وات تقلیل پیدا می‌کند.

با در نظر گرفتن توان مصرفی نمایشگر و برخی قطعات دیگر، به این نتیجه می‌رسیم که حتی کنسول Wii U نینتندو هم توانی در حد 4 برابر معمول مصرف می‌کند. در مورد دو کنسول دیگر این نسبت به 10 برابر می‌رسد که نشان می‌دهد مشکلی جدی در این بخش وجود دارد.

اگر لپ‌تاپ یا کامپیوتر شما از محصولات جدید بازار باشد هم کافی است حوصله کنید و توان مصرفی آن را اندازه بگیرید. حتی با پخش کردن مداوم ویدیو و اندازه‌گیری مدت زمان خالی شدن باتری هم می‌توانید توان مصرفی آن را تخمین بزنید. مثلاً اگر لپ‌تاپی قادر به پخش 5 ساعت فیلم باشد، اگر باتری 6 سل آن ظرفیتی معادل 60 وات‌ساعت داشته باشد، توان مصرفی آن 12 وات خواهد بود. این یک مثال واقعی از لپ‌تاپ‌های امروزی است؛ منظور یک لپ‌تاپ کم‌مصرف و ضعیف نیست.

تبلت‌ها توان مصرفی به مراتب کمتری دارند. شاید با باتری 30 وات ساعتی آیپد ایر اپل بیش از 7.5 ساعت ویدیو تماشا کرده باشید. در این صورت در هر ساعت تنها 4 وات‌ساعت انرژی مصرف شده و به عبارت ساده‌تر توان مصرفی آیپد شما فقط 4 وات است. تفاوت کاملاً مشهود و البته جدی است.

کنسول‌های بازی به مرور زمان بهینه می‌شوند

موضوع مهم دیگری که در بررسی توان مصرفی کنسول‌های نوظهور مهم به نظر می‌رسد، پیشرفت کنسول‌هاست.

به گراف زیر توجه کنید:

در مورد نسل قبلی یعنی ایکس‌باکس 360 که در سال 2005 معرفی شد و همچنین پلی‌استیشن 3 که در سال 2006 روانه‌ی بازار شد، در اولین روزها توان مصرفی به ترتیب 170 و 180 وات بود.

سونی توان مصرفی کنسول خود را در سال 2007 به 150 وات رساند. در سال 2010 و 2013 هم نسخه‌ی Slim کنسول PS3 رکورد 95 و 70 وات را ثبت کرده که پیشرفت خوبی دارد.

ایکس‌باکس هم در سال‌های 2007، 2010 و 2013 به ترتیب توان مصرفی 120، 85 و 80 وات را ثبت کرده که پیشرفت مایکروسافت در بهینه‌سازی کنسول خود را روشن می‌کند.

توان مصرفی کنسول‌های نسل قبلی به مرور زمان به کمتر از نصف کاهش یافته است

بنابراین کنسول‌های بازی نسل 8 هم نسبت به روزهای آغازین خود بهینه می‌شوند و ممکن است چنین مشکلاتی به زودی حل شود.

آیا توان مصرفی کنسول‌های بازی موضوع مهی است؟

از گزارش هیأت ملی حفاظت از محیط زیست دو نتیجه می‌توان گرفت. نتیجه‌ی نخست این است که بد نیست به توان مصرفی کنسولی که انتخاب می‌کنیم هم توجه داشته باشیم. مخصوصاً اگر تلویزیون ابزاری پرکاربرد برایمان است و از ایکس‌باکس وان به این منظور استفاده می‌کند. دلیلی ندارد که یک کنسول بازی برای پخش ویدیو از طریق کابل HDMI به 72 وات انرژی یا بیشتر نیاز داشته باشد. آن هم در حالی که اپل تی‌وی یا محصولات مشابه با مصرف انرژی 2 وات همین کار را انجام می‌دهد. حتی اگر قابلیت‌های اضافی پخش ویدیو موجب افزایش توان مصرفی شده باشد هم نیاز به بهینه‌سازی پررنگ‌تر می‌شود.

PS4 در حالت استند بای حداقل 3.5 وات انرژی مصرف می‌کند. اگر شارژ کردن توسط پورت USB را فعال کنید، توان مصرفی استند بای به 8.5 وات می‌رسد، حتی اگر هیچ ابزاری در حال شارژ شدن نباشد. این تفاوت 5.5 واتی هم فراتر از حد معمول است.

شاید تصور کنید که 5.5 وات توان بیشتر بی‌معنی است و روی محیط زیست هیچ اثری ندارد. اما نتیجه‌ی دومی که از گزارش NRDC می‌گیریم این است که اگر میلیون‌ها نفر از کنسول‌های بازی پرمصرف استفاده کنند، توان مصرفی زیادی لازم است که روی محیط زیست آثار مخربی دارد.

وقتی صحبت از میلیون‌های کاربر و میلیون‌ها کنسول بازی باشد، 5 وات توان مصرفی بیشتر هم در حفاظت از محیط زیست مهم می‌شود

مهم هزینه نیست. در کشور آمریکا که بهای یک کیلووات ساعت برق مصرفی 18 سنت است، اگر پلی‌استیشن 4 در تمام ساعات سال در حالت استند بای با شارژ یو‌اس‌بی باشد، تفاوت 5.5 واتی که از آن صحبت کردیم، هزینه‌ای معادل 8.67 دلار دارد که رقم ناچیزی است. در ایران هزینه‌ی برق مصرفی به ازای هر کیلووات ساعت، 50 تومان است، بنابراین هزینه‌ی بخش شارژ یو‌اس‌بی در سال نهایتاً کمتر از 450 تومان خواهد بود که بسیار کم است.

اما اگر نگاه خود را محدود نکنیم و به یک شهر یا کشور فکر کنیم، متوجه می‌شویم که همین ارقام کوچک چه قدر روی محیط زیست و منابع انرژی اثرگذار است.

نظر شما در مورد توان مصرفی کنسول‌های بازی چیست؟ آیا شما هم برای پخش ویدیو از کنسول‌ها استفاده کرده‌اید و آیا توان مصرفی برای شما مهم است؟